اهم رویدادهای آسیای مرکزی - 23/5/89
*رویارویی خبرنگاران ازبک با مشکلات ادامه دارد.
------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: دادگاه عالی تاشکند حکم 12.5 سال زندان برای خبرنگار "دلمراد سعید" که در ماه ژوئیه سال 2009 میلادی به اتهام اخاذی و کلاهبرداری صادر شده بود را تایید کرد.کمیته حمایت از خبرنگاران این اتهامات را بی اساس خواند. مسئولان قرقیز" الغ بیک عبدالسلام اف" سردبیر روزنامه دیدار را به تحریک دشمنی های قومی متهم کرده اند.وی در روز 14 ژوئن دستگیر شد .مسئولان منطقه جلال آباد"عظیم بیک عسکراف" خبرنگار ازبک نژاد را به تحریک دشمنی های قومی و همدستی در قتل متهم کردند.اتهام همدستی مربوط به قتل یک پلیس به نام "سلیمان اف" در روز 13 ژوئن در بازار کورگون است.عفو بین الملل خواستار آزادی "عبدالسلام اف" و "عسکراف" شده است.
* ازبکستان و تاجیکستان در رابطه با برگزاری آداب اسلامی سختگیری می کنند.
-----------------------------------------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: با شروع ماه رمضان، ازبکستان و تاجیکستان در رابطه با برگزاری آداب و سنن مختلف اسلامی سختگیری می کنند. دولت ازبکستان رستوران ها و کافه ها را از برگزاری افطارهای جمعی برای مسلمانانی که روزه خود را باز می کنند، منع کرده است. ازبکستان همچنین آنها را از حذف مشروبات الکلی از لیست غدا در ماه رمضان منع کرده است.
مسئولان تاجیکی خواندن نماز در مسجد حزب نهضت اسلامی در دوشنبه را ممنوع کرده اند."ماولون مختاروف "معاون کمیته امور مذهبی تاجیکستان می گوید:" این مسجد ثبت نشده است و احزاب نباید مسجد داشته باشند.حزب نهضت اسلامی این حرکت را تلاشی برای کاهش حمایت سیاسی از این حزب نامید.دولت های آسیای مرکزی مرتبا نگرانی خود از علاقه شهروندان خودشان به اسلام را ابراز کرده اند.
*دورنماي همكاريهاي دو جانبه روسيه و تاجيكستان بررسي شد.
-----------------------------------------------------------------------
خبرگزاري فارس: "يوري پاپوف " سفير روسيه در دوشنبه و "همراه خان ظريف " وزير امور خارجه تاجيكستان در ديداري به بررسي مسائل مربوط به همكاريهاي دوجانبه و نيز اوضاع در منطقه آسياي مركزي پرداختند.آنها در اين ملاقات به تبادل نظر در خصوص برخي مسائل كليدي در روابط روسيه و تاجيكستان و همچنين مسائل مربوط به تعميق آتي همكاريهاي دو جانبه در راستاي مشاركت راهبردي بين دو كشور پرداختند
بر اساس اين اطلاعات، مقامات ديپلماتيك دو كشور توجه خاصي به مسائل مربوط به فراهم سازي مقدمات ملاقات آتي دميتري ميدويديف " و "امامعلي رحمان " روساي جمهوري روسيه و تاجيكستان و همچنين نشست سران چهارجانبه روسيه، افغانستان، پاكستان، تاجيكستان در سوچي نمودند.
*ترکمنستان و تاجيکستان بر گسترش همکاريهاي اقتصادي تاکيدکردند.
------------------------------------------------------------------------------
خبرگزاری " سنترال آسیا - نیوز " : مقامات تاجیکستان و ترکمنستان، گسترش همکاریهای اقتصادی و تجاری ميان دو کشور را خواستار شدند. "شیرعلی گل" وزیر انرژِی و صنایع تاجیکستان و "نوکر قلی آتاقلی اف" سفیر ترکمنستان در تاجیکستان، در دیدارر با يکديگر، در زمینه گسترش همکاریهای دو کشور در بخشهای اقتصادی، تجاری و انرژی گفتگو و مذاکره کردند .طرفین دراین دیدار، همچنین برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی و تجاری دو کشور را در سال 2010 خواستار شدند .بر اساس این گزارش ، حجم مبادلات بازرگانی تاجیکستان و ترکمنستان در سال گذشته ، حدود 64 میلیون دلار بود .
*فارغ التحصیلان دبیرستانی ترکمن به دنبال تحصیل در خارج از کشورهستند.
-------------------------------------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: حدود 70 درصد از 115,000 نفر از فارغ التحصیلان دبیرستانی در رقابت بر سر ثبت نام در 5,445 جای خالی موجود در 21 دانشگاه دولتی در آزمون شرکت می کنند."خدیر اسپارلیوف"، معاون نخست وزیر در امور آموزش، در نشست هیئت دولت در ماه ژوئیه گفت: "ما برای گزینش لایق ترین ها از هیچ کاری فرو گذار نمی کنیم.با وجودی که امسال 1,000 جا بیشتر از سال گذشته وجود دارد، دانش آموزان زیادی باید گزینه های دیگری برای تحصیل داخل ترکمنستان بیابند. یکی از راه های برخورداری از تحصیلات خارجی استفاده از سهمیه دولت در یکی از کشورهایی است که دارای قرارداد به رسمیت شناختن متقابل مدارک دانشگاهی با ترکمنستان است، یعنی بلاروس، قزاقستان، چین، مالزی، روسیه، ترکیه و اوکراین
بر طبق گفتۀ وزارت آموزش حدود 2,800 نفر ترکمن امسال به دانشگاه های خارجی می روند و به 8,500 دانشجویی که با سهمیه دولت در خارج تحصیل می کنند، می پیوندند. دولت هزینۀ تحصلات دانشگاهی آنان را تأمین می کند یک راه دیگر پرداخت هزینه تحصیل در خارج از کشور به طور مستقل می باشد.
*13 حزب سياسي قرقیزآمادگي خود را براي شركت در انتخابات پارلماني اعلام كردند.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
خبرگزاري فارس: "عاقل بيك سارياف " رئيس كميسيون مركزي انتخابات قرقيزستان از اعلام آمادگي 13 حزب سياسي براي شركت در رقابتهاي انتخابات پارلماني اين كشور خبر داد.وی افزود :" طبق قانون انتخابات، نمايندگان احزاب سياسي كشور حق دارند تا تاريخ 16 اگوست با ارائه درخواست كتبي به كميسيون مركزي انتخابات، شركت خود در انتخابات پارلماني را ثبت كنند.
به گفته وي، احزاب "آق شمقار "، "آته مكين "، "رسپوبليكا "، "آته ژورت " و "حزب كمونيست قرقيزستان " از جمله احزابي هستند كه آمادگي خود را براي شركت در اين رقابتها اعلام كردهاند. در جلسه اخير كميسيون مركزي انتخابات، 138 ميليون صوم براي برگزاري انتخابات پارلماني 10 اكتبر اختصاص داده شد.
*خیرین بین المللی می کوشند اقتصاد قرقیزستان را نجات دهند.
-------------------------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: خیرین بین المللی می کوشند تا اقتصاد قرقیزستان را نجات دهند که در اثر ناآرامی های آوریل و ژوئن خراب شده اند. با این وجود، کمک های جدید ریسک های جدیدی نیز دارند."روزا اوتانبایوا "رئیس جمهور این کشور در کنفرانس 27 ژوئیه خطاب به خیرین بین المللی گفت: "اقتصاد قرقیزستان به 100 میلیون دلار پشتیبانی نیاز دارد". برای بازسازی مناطق جنوبی این کشور 350 میلیون دلار دیگر ضروری محسوب می شود.
"تئودور آهلرز" مدیر استراتژی و عملیات های اروپا و آسیای مرکزی بانک جهانی در یک بیانیه اعلام کرد ، جامعه بین المللی به شکل کمک ها و وامهای ترکیبی 1.1 میلیارد دلار اختصاص داده است. این مبلغ در عرض دو سال و نیم آینده پوشش داده خواهد شد و 600 میلیون دلار آن برای پایان سال 2010میلادی است."کوبان آشیرکولوف" رئیس شورای تجارت بین المللی گفت:" بزرگترین خطر در قرض گرفتن پول سوء استفاده از آن است".
*قرقیزها به استقرار پلیس سازمان امنیت و همکاری اروپا اعتراض دارند.
----------------------------------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین:تظاهرکنندگان در تالاس، اوش و بیشکک استقرار از پیش برنامه ریزی شده افسران پلیس بین المللی سازمان امنیت و همکاری اروپا در جنوب این کشوررا تقبیح کردند."علی بیک ژکشنکولوف" وزیر خارجه سابق، به تظاهرکنندگان در اوش گفت :" گسیل داشتن پلیس سازمان امنیت و همکاری اروپا به جنوب باعث تحریک بیشتر خشونت ها می شود"."عظیم بیک بیک نظراف"، معاون نخست وزیر، می گوید:" قرقیزها و ازبک ها باید خودشان اختلاف هایشان را حل کنند و اخطار کرد که ورود این افسران طبق برنامه ریزی می تواند باعث گسیختن روابط شکننده بین این دو اجتماع گردد".
سازمان امنیت و همکاری اروپا در نظر دارد 52 افسر پلیس را برای مدت چهار ماه که از سپتامبر شروع خواهد شد، به جنوب قرقیزستان یعنی صحنه خشونت های قومی ماه ژوئن گسیل کند. افسران پلیس سازمان امنیت و همکاری اروپا عمدتاً ترک، صرب و روس هستند. اداره مطبوعات ریاست جمهوری قرقیزستان گزارش داد ، 52 افسر پلیس سازمان امنیت و همکاری اروپا که طبق برنامه قرار است در جنوب قرقیزستان مستقر شوند، عمدتاً ترک، صرب و روس هستند.
بنا بر اعلام دولت قرقیزستان، ترکیب این تیم پلیس تا کنون بصورت زیر است: روسیه؛ ترکیه؛ صربستان؛ لاتیو؛ لیتوانی؛ سوئد؛ بلغارستان؛ فنلاند؛ و اسلواکی. سازمان امنيت و همكاري اروپا اعلام كرد ،"ماركوس مولر" ديپلمات سوئيسي به سمت رياست نيروي ناظر پليس بين المللي در قرقيزستان منصوب شده است.وی پيشتر سمت رياست مركز سازمان امنيت و همكاري اروپا را دربيشكك بر عهده داشت.
*نخست وزیر سابق قرقیزستان بازداشت خانگی گردید.
-------------------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: مسئولان قرقیزی "ایگور چودینوف" نخست وزیر سابق را از بازداشتگاه آزاد کردند و وی را تحت بازداشت خانگی قرار دادند.وی اوایل هفته به کشور بازگشت. او با اتهام های ترک خدمت بعنوان رییس صندوق توسعه کشور درباره زمانی 2009-2010 میلادی روبرو است. "چودینوف" از سال 2007 تا 2009 میلادی نخست وزیر بود.
"رزا اوتونبایوا "رییس جمهورقرقیزستان مصونیت "عسکر آقایف" از پیگرد را لغو کرد. وی در فرمان خود گفت :" آقایف "وضعیت خود بعنوان رییس جمهور سابق و مصونیت مرتبط با آن را از دست داد؛ زیرا وی مرتکب جرم هایی نظیر تسلیم قلمروی کشور به چین و قزاقستان و هدایت قتل 6 تظاهرکننده صلحجو در سال 2002 میلادی در بوسپیک شده است. وی به دادستان اجازه داد روند مربوط به استرداد "آقایف" به کشور را دنبال کند.
"آقایف"که از سال 1990 تا 2005 میلادی رییس جمهور بود و اکنون در روسیه زندگی می کند. حكم مربوط به لغو مصونيت سياسي خويش را غير قانوني ناميد. وي گفت: "چنين حكمي نمونه اي از ماجراجويي سياسي رئيس جمهوري جديد قرقيزستان است كه تنها باعث تعميق بيش از پيش وخامت اوضاع سياسي در داخل كشور مي شود كه بدون آن هم بي ثبات و بسيار حساس است چنين تصميمي تنها از سوي پارلمان قرقيزستان مي تواند گرفته شود كه در حال حاضر موجوديت ندارد". او ابراز اطمينان نمود كه مقامات مسكو توجهي به چنين اقداماتي از سوي دولت قرقيزستان نخواهند داشت.
*شورش در زندانی در قزاقستان فرونشانده شد.
-----------------------------------------------------
آسیای میانه آنلاین: مسئولان قزاقستانی شورش زندانیان مجتمع جزای 166/25 ای تی را سرکوب کردند."بولات کازیم اف" دادستان منطقه "آکمولین" گفت :" یک تیم 260 نفره مرکب از پلیس و نیروهای وزارت داخله به زندان حمله کردند".در همين راستا دفتر مطبوعاتي دادستاني استان آقملا با صدور اطلاعيهاي اعلام کرد، زندانيان در اعتراض به وضعيت بد زندان و رفتارهاي خشونت آميز زندانبانان دست به اعتراض در داخل زندان زدند كه منجر به درگيري بين زندانيان و نگهبانان شد. بر اثر اين درگيريها يك تن از زندانيان كشته و 60 نفر ديگر زخمي شدهاند. در پي اين برخوردها، 3 تن از نيروهاي ويژه نيز زخمي شدند و در حال حاضر تمامي زخميشدگان در بيمارستانهاي اين استان بستري هستند.
در يك ماه گذشته نيز 13 زنداني يكي از زندانهاي قزاقستان در اعتراض به وضعيت بد زندانها و رفتار خشن زندانبانان با آنان از اين زندان فرار كرده بودند كه پس از جستجوهاي گسترده نيروهاي انتظامي آستانه اكثر آنان كشته و تعداد معدودي از آنان دستگير و دوباره روانه زندان شدند.همچنين به گزارش شاهدان عيني، ماموران و زندانبانان با زندانيان رفتارهاي بسيار خشني دارند كه اين رفتار آنان موجب افزايش نارضايتي زندانيان شده است.
*همكاريهاي اقتصادي ايران و قزاقستان گسترش مييابد.
-----------------------------------------------------------------
خبرگزارس فارس: " غلامحسين شافعي " معاون اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران كه در راس يك هيئت عالي رتبه اقتصادي به قزاقستان سفر كرده است، با برخي مقامات عالي رتبه اين كشور در مورد توسعه روابط اقتصادي 2 كشور ديدار و گفتوگو كرد.وی كه به منظور شركت در شوراي مشترك تجاري 2 كشور در قزاقستان بسر ميبرد، با "حسناف " معاون اول وزير كشاورزي جمهوري قزاقستان ديدار و مذاكره كرد. در اين ملاقات دو طرف آمادگي خود را براي توسعه همكاريها در بخشهاي مختلف مرتبط با كشاورزي اعلام كردند. در اين ديدار ايران آمادگي خودرا براي گسترش همكاريها با قزاقستان در زمينههاي صنايع تبديلي غذايي، تامين ماشين آلات كشاورزي، احداث كشتارگاه صنعتي و خريد دام و گوشت از قزاقستان اعلام كرد كه مورد استقبال طرف قزاقي قرار گرفت.
نايب رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران همچنين با "آلبرت رائو پاولويچ " معاون اول وزارت صنعت و فناوريهاي نوين قزاقستان نيز ملاقات كرد.دو طرف در اين ديدار بر ضرورت تسريع در تشكيل كار گروهي جهت تعيين زمينههاي همكاري در بخش صنعت و معدن و فناوريهاي نوين تاكيد كردند و مقرر شد پس از تشكيل كار گروه فوق، نتايج فعاليت اين كميته در سفر وزير صنعت قزاقستان به تهران و در ديدار با وزير صنايع و معادن كشورمان مورد بررسي و تصميم گيري قرار گيرد.
اين مقام ايراني همچنين با "مارات گوساينوف " سرپرست وزارت تجارت و توسعه قزاقستان نيز ديدار و گفتوگو كرد.طرف قزاقي در اين ديدار ضمن حمايت از شوراي مشترك بازرگاني دو كشور ، با استقبال از پيشنهاد سفارت جمهوري اسلامي ايران براي برگزاري اجلاس كار گروه تجاري دو كشور در آبانماه سال جاري، اعلام كرد كه اين نشست در آستانه پايتخت قزاقستان برگزار خواهد شد.
نايب رئيس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن جمهوري اسلامي ايران در ادامه سفر به قزاقستان، با "دولات كوتربكوف " سرپرست وزارت حمل و نقل قزاقستان نيز ملاقات و گفتوگو كرد .دو طرف در اين ديدار بر اهميت گسترش همكاريهاي حمل و نقلي و ترانزيت دوجانبه تاكيد كردند.در اين ديدار موضوع پروژه خط راه آهن در حال اجراي "قزاقستان، تركمنستان و ايران " كه قرار است در سال 2011 مورد بهرهبرداري قرار گيرد، مورد بحث و بررسي قرار گرفت.در اين ديدار طرف قزاقي از حضور شركتهاي فني و مهندسي ايران براي مشاركت در پروژه هاي راهسازي و ساختماني در قزاقستان استقبال كرد.
*جنگ افغانستان مقدمه تشكيل "آسياي مركزي بزرگ " است.
---------------------------------------------------------------------
خبرگزاري فارس: "نورلان اسماعيلاف "يك تحليلگر مسائل سياسي قرقيزستان متعقد است ، ادامه بيثباتي هاي سياسي در قرقيزستان بيش از همه به سود آمريكا و جنگ افغانستان مقدمه "آسياي مركزي بزرگ " است. وی تصريح كرد: "درگيريهاي قومي موجب كشته و زخمي شدن صدها تن از هموطنانمان شده و دهها هزار نفر نيز بيخانمان شدند. ادامه اين ناآراميها بهسود آمريكاست زيرا به زعم مقامات آمريكايي، آسياي مركزي يكي از مهمترين ابزار مقابله واشنگتن با رقيبان سرسختش مانند چين، روسيه و ايران است.
"اسماعيلاف" افزود: "چين از مدتها پيش با رشد بيسابقه اقتصادي خود موجبات نگراني آمريكا را فراهم كرده و روسيه نيز با حفظ و تقويت قدرت نظامي و ذخاير طبيعي خود هميشه مايه نگراني آمريكا بوده است.در چند سال اخير جمهوري اسلامي ايران نيز از طريق انتقاد و مخالفت با سياستهاي 2 گانه آمريكا، موجب نگراني اين ابر قدرت جهاني شده و آمريكا قصد دارد به هر طريق ممكن با ايران برخورد كند.
این كارشناس سياسي افزود: "جنگ افغانستان براي آمريكا به مثابه تمرين و آمادگي براي تحقق برنامهاي با نام "آسيايمركزي بزرگ " است. آمريكا قصد دارد با گسترش حضور و نفوذ در آسياي مركزي چين و روسيه را تضعيف و تجزيه كند و در ايران نيز حكومتي دست نشانده را روي كار بياورد و در نهايت آسياي مركزي را به محلي براي آزمايش برنامههاي سياسي و استراتژيك خود تبديل كند.
"اسماعيلاف"گفت: "مهمترين راه مقابله با نقشههاي شوم آمريكا، همگرايي و اتحاد كشورهاي آسياي مركزي است و به اين منظور قرقيزستان بايد در اولين قدم، اقدامات لازم و موثري را براي پايان اختلافات و درگيريهاي قومي در مناطق جنوبي اين كشور در وادي فرغانه انجام دهد. انتخاب پارلمان جديد و تشكيل حكومت در اين شرايط حساس، بهترين راهكار برونرفت از بينظميهاي فعلي است .
منبع: ایران شرقی