رحمت الله خدادادی*

مسکو - ایرنا- جلسه شورای امنیت سازمان ملل در حالی دوشنبه شب به وقت تهران به پایان رسید که روسیه با وتوی پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی انگلیس درباره یمن نشان داد به دنبال ایفای نقش مثبت در حل و فصل مناقشات خاورمیانه است.

رویارویی محترمانه روسیه با غرب در تازه ترین نشست شورای امنیت باعث شد که تلاش انگلیس برای ضربه زدن به ایران به بهانه رسیدگی به وضعیت یمن به جایی نرسد و بار دیگر شاهد تناقض در گفتار و رفتار این کشور در خصوص ایران باشیم که در واقع ماحصل صدور تسلیحات انگلیس و آمریکا و فرود آن بر سر مردم یمن بود.
** قطعنامه روسیه در خصوص یمن چه بود؟
در قطعنامه روسیه با تاکید بر حفظ حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی یمن از مشکلات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و انسانی در یمن و قاچاق، افزایش بی ثباتی و سوء استفاده از سلاح ابراز نگرانی شد و از طرف های درگیر خواسته است تا برای حل بحران این کشور به گفت و گو روی آورند و بر تعهدات خود تحت قوانین بین المللی اعم از قوانین بین المللی انسان دوستانه و حقوق بشر پایبند بمانند.
قطعنامه روسیه همچنین از ادامه فعالیت نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در یمن برای فرایند انتقالی حمایت کرد وعلاوه بر آن در این قطعنامه نسبت به بخش هایی از یمن که در اختیار القاعده قرار گرفته، تاثیرات منفی آن در افزایش خشونت و افراط گرایی و اقدامات ثبات زدایانه در یمن و منطقه، و همچنین افزایش حضور داعش و ظرفیت رشد این گروه تروریستی اعلام نگرانی شد.
قطعنامه 2403 ،اجرای موثر تحریم های مصوب در قطعنامه های 2140(2014) و 2216(2015) و همچنین نقش کلیدی کشورهای منطقه را مورد توجه قرار داد و مشوق همکاری بیشتر آنان شد.بخش دیگری از این قطعنامه هم خواستار برقراری گفت و گوی ملی برای انتقال سیاسی شده و تا یکسال، ماموریت کار گروه کارشناسی یمن را تمدید کرده است.
** وتوی طرح انگلیس اقدامی در راستای سیاست خاورمیانه ای روسیه 
چندی پیش گروه آینده پژوهی شورای روابط بین الملل روسیه در گزارشی با استفاده از رویکردی نظام مند، ابعاد کلیدی سیاست خارجی روسیه در سال 2018 را مورد بررسی قرار داد که نگاهی گذرا به آن نشان می دهد که روس ها نگاه متفاوتی نسبت به سایر شرکای غربی به موضوعات خاورمیانه دارند و تلاش می کنند موضوعات در این منطقه با گفت وگو حل و فصل شود.
در بخش خاورمیانه ای رویکرد روسیه در سال 2018 آمده است: شدت یافتن تنش آمریکا و ایران بر بی ثباتی منطقه اثر فزاینده ای خواهد گذاشت.مسکو در این شرایط، همکاری تجاری - اقتصادی با تهران را تقویت می‌کند و تلاش می کند از بروز درگیری نظامی میان ایران با رقبای منطقه‌ای (عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی) یا خارج از منطقه (ایالات متحده) جلوگیری کند.
پیش بردن افکار مربوط به امنیت جمعی در حوزه خلیج فارس، حفظ و تقویت روابط دوستانه با کشورهای اصلی منطقه اعم از عرب و غیر عرب، مبارزه با تهدید گسترش تسلیحات کشتار جمعی در منطقه و تبدیل آن به میدان تعلیم و صدور تروریسم بین‌المللی و مکانیسم‌های تعامل مؤثر روسیه و اتحادیه اروپا برای این مأموریت اهم مأموریت‌های اصلی روسیه در منطقه خاورمیانه ذکر شده است.
** تلاش دستگاه دیپلماسی ایران برای خنثی شدن طرح ضد ایرانی انگلیس 
در روزهای گذشته ایران با بسیاری از اعضای شورای امنیت رایزنی و تبادل نظر کرد و تلاش شد با توجه به شناختی که از منطقه و یمن دارد، توجه آنها را به فاجعه ای که پیش نویس قطعنامه انگلیسی می تواند در منطقه ایجاد نماید، جلب کند.
پیشتر نیز، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که برای شرکت در نشست والدای به روسیه سفر کرده بود در دیدار با همتای روس خود در ساختمان وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که تهران ازاعلام پشتیبانی روسیه از پیشنهاد گفت وگوی منطقه ای در خلیج فارس خرسند است و امیدوار است مسکو نقش فعالی در این خصوص ایفا کند. 
وی به روس ها گفت که ایران امیدوار است که دو طرف بتوانند با توجه به طرح روسیه در خصوص یمن، برای پایان دادن به فجایعی که در یمن صورت می گیرد و حرکت به سمت راه حل سیاسی برای این کشور، با هم همکاری کنند. 
به نظر می رسد با در نظر گرفتن چشم انداز راهبرد عقلانی روسیه و تاثیر روزافزونش در منطقه خاورمیانه، مسکو توانسته نقشی کلیدی در ایجاد یک تغییر پارادایم تاریخی درمنطقه خلیج فارس بازی کند.در این رهگذر برخی از کشورهای همسایه ایران در خلیج فارس نیز فرصت خواهند یافت که بیش از پیش به پیشنهاد ایران مبنی بر «ایجاد منطقه ای قوی به جای کشور قوی در منطقه» فکر کنند و توهم خرید امنیت از خارج یا ایجاد امنیت با ناامن کردن دیگران را کنار بگذارند.
---------------------------------------------------------------------------------------
*رئیس خبرگزاری ایرنا در روسیه