مقام های آمریکایی و افغان تاکید دارند که ایران و روسیه، با استفاده از ابهام سیاست خارجی آمریکا در قبال افغانستان، اقدامات خود را برای به چالش کشیدن قدرت این کشور در افغانستان افزایش داده اند.

این اقدامات به دنبال تنش های بین آمریکا، ایران و روسیه بر سر بحران سوریه شکل گرفته اند و مقامات از این بیم دارند که این تنش، فرصت های ایجاد صلح در افغانستان را با آسیب مواجه کند. ایران و روسیه سال‌ها برای خروج آمریکا از افغانستان تلاش کرده اند.

اکنون که طالبان در افغانستان موفقیت های بیشتری بدست آورده است و با توجه به این که کاخ سفید سیاست روشنی برای افغانستان ندارد، ایران و روسیه حمایت خود از شورشیان را افزایش داده و آمریکا را از دیپلماسی منطقه ای جنگ بیرون رانده اند.

کرملین اعلام کرد که روسیه روز جمعه میزبان مذاکراتی سطح بالا با سیاستمداران ایران، پاکستان و چین در خصوص افغانستان خواهد بود. اما آمریکا که از موفقیت اخیر مسکو در دسترسی به طالبان آزرده خاطر می باشد، هنوز شرکت در این مذاکرات را تایید نکرده است. 

«جان نیکلسون» ژنرال ارتش و فرمانده ارشد نیروهای آمریکا در افغانستان، در ماه فوریه در سنا اعلام کرد که روسیه "به طور علنی به مشروعیت شناختن طالبان را آغاز کرده است" و اقدامات روسیه و ایران در افغانستان "در راستای تضعیف آمریکا و ناتو می باشد".

آمریکا تقریبا 8 هزار و 400 نیرو در افغانستان دارد که بیشتر آنها بخشی از ماموریت ناتو برای کمک به نیروهای افغان را تشکیل می دهند. باقی این نیروها نیز بخشی از یک عملیات ضدتروریستی هستند که القاعده و وابستگان محلی داعش را هدف قرار داده است.

 ایران و روسیه "پیرامون تلاش های صورت گرفته" برای حمایت از شورشیان طالبان "با یکدیگر در ارتباط هستند" و روسیه "طی سال گذشته مصمم تر شده است".

"ما می دانیم که مذاکراتی انجام شده است. ما می دانیم که بین ایران و روسیه ارتباطی در زمینه افغانستان وجود دارد"،  همچنین ایران با افغانستان دارای مرزی طولانی است، در غرب افغانستان "مستقیما از طالبان حمایت می کند".

اگرچه به نظر نمی رسد که روسیه و ایران شیعه، متحدان یک گروه تندروی سنی نظیر طالبان باشند اما دو کشور سال هاست که در این مناقشه نقش متفاوت و ریاکارانه‌ای ایفا کرده اند.

هر دو کشور از اخراج طالبان در سال 2001 میلادی که با پشتیبانی آمریکا انجام شد، حمایت کردند و ایران مهمترین حامی ائتلاف شمالی ضد طالبان (anti-Taliban Northern Alliance) بود. اما ایران و روسیه اکنون از حضور آمریکا آزرده خاطر شده اند، حضوری که هر دو کشور به تدریح آن را نوعی تهدید تلقی می کنند.

محمد اکرم عارف، یک استاد علوم سیاسی ایرانی که از دانشگاه کاتب کابل فارغ التحصیل شده است، می گوید: «ایران نگران است که با حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان، دو گروه شبه نظامی سرانجام به تقابل با یکدیگر پایان دهند».

«ایران همچنین قصد دارد که با نفوذ در افغانستان، قدرت خود در منطقه را حیاء کند و با توجه به حضور آمریکا در این کشور، آنها (ایرانیان) نمی توانند نفوذی را که می خواهند در افغانستان داشته باشند».

روسیه هم که افعانستان را بخشی از حوزه نفوذ خود در آسیای مرکزی می داند اعلام کرده است که طالبان مانعی موثر در مقابل گسترش دولت اسلامی (داعش) است. یک شاخه محلی از داعش علیرغم حملات مهلک خود برای دستیابی به جایگاهی مستحکم در پایگاه خود در شرق اففانستان با موانع جدی مواجه شده است.

روسیه در تلاش برای آسیب زدن به مشروعیت دولت افغان، قابلیت نیروهای امنیتی افغان برای هدف قراردادن داعش را زیر سوال برده است. با این حال هم ایران و هم روسیه فراهم کردن تسلیحات و پول نقد برای طالبان را انکار کرده اند.

سفارت روسیه در اطلاعیه ای که با پست الکترونیکی (به واشنگتن پست) ارسال شد اعلام کرد که این ادعاها، "اخبار ساختگی و مضحکی" هستند که با هدف منحرف کردن افکار عمومی از شکست ماموریت‌های آمریکا و ناتو در اینجا (افغانستان) طراحی شده اند. در اطلاعیه سفارت آمده است که "مجموعه ای از اتهامات بی اساس علیه روسیه در خصوص حمایت از طالبان" مطرح شده است. یک سخنگوی طالبان نیز این ادعاها را نادرست دانست.

ذبیح الله مجاهد در مصاحبه ای تلفنی گفت: "ارتباط ما با روسیه فقط در راستای اهداف سیاسی و دیپلماتیک است." وی در خصوص پیوستن نمایندگان طالبان به مذاکرات مسکو چیزی نگفت.

اما مقامات آمریکا و افغان می گویند که ارتباط بین روسیه، ایران و طالبان فقط به دیپلماسی محدود نمی‌شود و فراتر از آن است و مناقشه با آمریکا در سایر مناطق می تواند انگیزه ای برای ایران و روسیه باشد تا نقش خود در افغانستان را گسترش دهند.

حقوقدانان افغان در حال بررسی و رسیدگی به این ارتباطات احتمالی، از جمله هماهنگی احتمالی ایران و روسیه برای رساندن تسلیحات به شورشیان استان های ناآرام جنوب و شرق افغانستان، هستند.

گل احمد اعظمی، نماینده استان فراه است؛ استانی که با مرز ایران همجوار می باشد. وی می گوید مقامات اطلاعاتی به او از گزارشاتی خبرداده اند که نشان می دهد تسلیحاتی از ایران به فراه وارد شده که بخشی از این اقدام به دلیل تضمین وفاداری فرماندهان محلی صورت گرفته است. برخی از مقامات در کابل، هلمند، ارزگان و هرات ادعاهای مشابهی اظهار کرده اند.

«حیات الله حیات» استاندار هلمند در جنوب افغانستان به ارائه فهرست تسلیحاتی پرداخت که به گفته وی شورشیان محلی آنها را با همکاری ایران از روسیه دریافت کرده اند. این فهرست شامل مین های زمینی، تفنگ های تک تیراندازی، آرپیجی و خمپاره های 82 میلی‌متری می باشد.

تردیدی نیست که این دو کشور به طالبان کمک می کنند که مقامات اطلاعاتی به او نیز در این زمینه آگاهی هایی داده اند.

وی با استناد به گزارشات اطلاعاتی و اظهارات روسای طوایف در مناطقی که در آنها جنگ است، مدعی شد که مشاوران ایرانی در میدان جنگ نیز حضور یافته اند. غلام فاروق سنگری، رئیس پلیس استان ارزگان نیز به صدای آمریکا در افغانستان گفت که مشاوران روسی نیز به شورشیان این استان کمک می کردند.

رسیدگی به صحت و سقم هیچ یک از این ادعاها امکان پذیر نیست و مقامات ارتش آمریکا اعلام نکرده اند که آیا آن دسته از مقامات ایرانی و روسی که در این زمینه نقش داشته اند را می شناسند. اما این اظهارات به خوبی بیانگر آن است که مباحث مطرح شده در خصوص نفوذ روسیه و ایران طی هفته های اخیر در افغانستان گسترش چشمگیری یافته است.

اعظمی، نماینده استان فراه گفت: "ما بیم آن داریم که با تقابل قدرت های جهانی در اینجا، افغانستان به سوریه ای دیگر تبدیل شود".

در حالی که ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در مقابل ایران موضع سختگیرانه ای اتخاذ کرده اما درباره پیش‌بینی های خود در خصوص نقش آمریکا در افغانستان سخن چندانی نگفته است. پس از حمله موشکی آمریکا در هفته گذشته به یک پایگاه هوایی ارتش سوریه، روابط بین آمریکا و روسیه تنها طی چند روز رو به افول نهاد.

دولت آمریکا می گوید که از پایگاه هوایی مذکور برای پرواز هواپیمایی استفاده شد که ماموریت حمله شیمیایی 4 آوریل را به عهده داشت، حمله ای که به کشته شدن ده ها غیرنظامی در استان ادلب سوریه انجامید.

مقامات در افغانستان معتقدند که وضعیت روابط آمریکا، روسیه و ایران تعیین کننده ثبات افغانستان خواهد بود.

«محمد ناطقی» مشاور عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت افغانستان، گفت: "در وهله نخست مردم نگران دیدگاه آمریکایی ها نسبت به افغانستان هستند و این که آیا آنها تصمیم خود در خصوص حمایت از ما را تغییر خواهند داد یا خیر؟"

"روابط بین افغانستان، آمریکا و ناتو بسیار مستحکم شده است. اما اگر روابط بین ایران، آمریکا و روسیه نامناسب باشد این می تواند برای ما بسیار خطرناک باشد."

لینک متن اصلی مقاله:

https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/with-us-policy-in-flux-russia-and-iran-challenge-american-power-in-afghanistan/2017/04/12/f8c768bc-1eb8-11e7-bb59-a74ccaf1d02f_story.html?utm_term=.46d868cfc0cf&wpisrc=nl_headlines&wpmm=1