سیکا؛ گامی رو به جلو برای تامین امنیت و اعتمادسازی در آسیا
پکن - ایرنا - دومین اجلاس سازمانهای غیردولتی سیکا (کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا) در حالی از فردا چهارشنبه در پکن پایتخت چین برگزار می شود که اهمیت نقش بین المللی ایران به عنوان یکی از اعضای دائمی این نهاد بر کسی پوشیده نیست.
به گزارش ایرنا، امنیت قاره آسیا از گستره شرق تا غرب آن بر اساس مسائل مختلف همواره از نظر جمهوری اسلامی ایران از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و تهران همواره در مجامع بین المللی، بر مواضع خود مبنی بر تحقق امنیت و صلح در کل جهان و همچنین آسیا تاکید کرده است.
این در حالی است که ایران به عنوان یکی از قدرت های آسیا و البته بزرگترین قدرت غرب این قاره، همواره در کنار سایر کشورها و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای، همیشه یکی از چهره های شاخص مجامع بین المللی بوده و اجلاس پیش روی سیکا نیز بنا به دلایلی از این قائده مستثنی نیست.
* سیکا چیست؟
«سیکا» یا همان کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا؛ سازمانی متشکل از 24 عضو (شامل جمهوری اسلامی ایران)، 9 کشور و 4 سازمان ناظر است که از مهمترین ناظران آن باید به سازمان ملل متحد اشاره کرد.
این سازمان که دبیرخانه آن در شهر آلماتی قزاقستان واقع شده، هدف اصلی خود را بر مشارکت میان کشورهای مختلف برای تحقق اعتمادسازی و برقراری امنیت در قاره آسیا پایه ریزی کرده است.
قزاقستان (2002 تا 2010)، ترکیه (2010 تا 2014 ) و چین (2014 به بعد) روسای این سازمان بوده اند که چین سال 2015 میزبان نخستین کنفرانس غیردولتی «سیکا» بود و میزبانی دومین نشست آن نیز به این کشور سپرده شده است.
* پیدایش و شکل گیری
ایده شکل گیری سیکا برای اولین بار از سوی نور سلطان نظربایف، رئیس جمهور وقت قزاقستان در 5 اکتبر 1992 در چهل و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح شد.
مطرح شدن این ایده توسط بسیاری از کشورهای آسیایی مورد استقبال قرار گرفت و در 7 سال پس از آن، مجموعه ای از نشست ها بین کشورهای مشتاق به آن، تشکیل شد که در نخستین ملاقات وزرای امور خارجه «سیکا» در 14 سپتامبر 1999، 15 وزریر حضور داشتند.
از سوی دیگر، نخستین نشست «سیکا» در 4 ژوئن 2002 با حضور 16 کشور عضو در آلماتی قزاقستان برگزار شد و دومین ملاقات وزرای امور خارجه این نهاد بین المللی نیز در سال 2004 تشکیل شد و دو سال پس از آن یعنی، در سال 2006 و در دومین نشست، عضویت تایلند و کره جنوبی به عنوان اعضای جدید پذیرفته و تصمیم جمعی بر آن شد که این دو عضو نیز نماینده دائمی در «سیکا» داشته باشند.
سومین ملاقات وزرای امور خارجه «سیکا» که در سال 2008 شکل گرفت منجر به عضویت اردن و امارات متحد عربی شد و پس از آن، در نشست سال 2010 ترکیه نیز به عنوان یکی از روسا انتخاب شد. همچنین در این نشست، عراق و ویتنام نیز به عنوان اعضای جدید به کنوانسیون «سیکا» پیوستند.
* کنفرانس ها
نخستین اجلاس سازمانهای غیردولتی اعضای «سیکا» در 25 می 2015 در پکن برگزار شد و «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین پیامی برای تبریک آغاز این کنفرانس ارسال کرد که از سوی مقامات کنفرانس در آئین گشایش آن قرائت شد.
رئیس جمهوری چین در پیام خود گفت که « کنفرانس سیکا از زمان شکل گیری خود تلاش ها و پیشرفت های مثبت بسیاری در جهت استقرار اعتمادسازی داشته است. سیکا موجب شکل گیری گفتمان میان تمدن های مختلف شد و منافع مشترک آنها را تامین کرد؛ و از سوی دیگر، در قالب یک مکانیسم مهم برای کشورهای آسیایی به منظور دسترسی به امنیت در این قاره، ظاهر شد.»
* امنیت و تعامل در آسیا
در این کنفرانس مطرح شد که اگرچه قاره آسیا با گذشت 70 سال از پایان جنگ جهانی، به یک امنیت نسبی دست یافته و پیشرفت های تاریخی در این امر در 70 سال گذشته داشته، اما بنیان ها و زیرساخت های لازم برای استقرار امنیت در این قاره همچنان نیاز به تقویت دارد و دستیابی به امنیت کامل نیازمند اقدامات بسیار است.
مفهوم امنیت در آسیا که به عنوان یک منفعت مشترک نیازمند همکاری در این قاره است، یک مفهوم بین المللی و جهانی است.
در عین حال، این مفهوم ارتباط نزدیکی با سنت های مختلف و نیازهای اساسی دیگر در این قاره دارد و به عنوان یک نقشه راه عمل می کند تا از این طریق اعضای «سیکا» قادر به مدیریت موثر محیط های نیازمند امنیت در این قاره باشند و با همکاری یکدیگر، سطح امنیت را در آسیا ارتقا بخشند.
در «سیکا» این اصل مدنظر قرار گرفته که کشورهای آسیایی باید برای تحقق این هدف، اعتماد متقابل در امور سیاسی را مد نظر قرار داده و به آن عمل کنند و از سوی دیگر، نسخه ای جدید از مشارکت آسیایی را طراحی کرده و بواسطه آن، گفتمان امنیت در این قاره را پیش برده و با طراحی نقشه راه همکاری و گسترش مناسبات اقتصادی، مشکلات امنیتی این قاره را حل کنند.
از سوی دیگر، گفتمان تمدن های مختلف آسیایی و پایه ریزی نظر عمومی در همکاری های امنیتی در این مرحله نیز از شروط این امر است.
* نقش چین در سیکا
مقامات چین همواره تاکید کرده اند که این کشور از زمان تایید ریاست خود در «سیکا»، به مسوولیتش در قبال اهداف آن عمل کرده و تلاش های بسیاری برای تحقق نتایج مثبت اعتمادسازی مدنظر سیکا انجام داده است که موجب گسترش نتایج بیرونی عملکرد سیکا می شود.
در همین حال، چین همواره با سایر اعضا در مورد برنامه های تامین امنیت و ارتقای آن در این قاره به بحث و تبادل نظر نشسته و ظرفیت و قدرت عمل تمام کشورهای عضو را بواسطه شناسایی تهدیدهایی امنیتی گسترش داده است.
پکن همواره در قالب طرح های پیشنهادی خود، سایر اعضا را به گسترش اعتماد متقابل تشویق و تلاش کرده با تضمین پیشرفت توام همه اعضا و به واسطه همکاری های منطقه ای، موجب گسترش همکاری های امنیتی شود.
در دومین اجلاس سازمان ها و نهادهای غیردولتی و مطالعاتی کشورهای عضو کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا موسوم به «سیکا» که از فردا به مدت 2 روز در شهر پکن پایتخت چین برگزار می شود، محمد خدادی مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و حدود 200 نفر از اعضای دولت های عضو، سیاستمداران، سفرای خارجی مقیم چین و همچنین کارشناسان بین المللی شرکت دارند.