بسترسازی جهش روابط ایران و سوئد
سیدرسول مهاجر*
برای نخستین بار در طول چند قرن رابطه بین سوئد و ایران، نخست وزیر سوئد آقای اشتفان لوون بهعنوان بالاترین مقام اجرایی آن کشور امروز 23 بهمن بنا به دعوت رسمی آقای دکتر روحانی برای سفری دوجانبه وارد تهران می شود تا دیداری تاریخی از کشورمان داشته باشد.
شاه سابق در سال 1960 سفری چند روزه به سوئد داشته ولی تاکنون نخستوزیر سوئد هیچوقت سفری دوجانبه به تهران نداشته و این سفر بسیار با اهمیت است.
1- اولین نخست وزیر سوئد در روزی وارد تهران میشود که رئیس جمهوری تندخو و آشوب طلب امریکا بهدنبال بهم ریختن همه چیز است و حتی نظم ظاهری اسلاف خود را نیز برنمیتابد، بهنوعی که حتی سر و صدای متحدان اروپایی امریکا را درآورده است.
ترامپ در اهانتی آشکار به ملت ایران به بهانه مبارزه با تروریسم، مردم ایران را که براساس آموزههای دینی- ملیشان در هیچ یک از عملیات تروریستی نبوده بلکه ثابت قدم همواره در صف مقابل تروریستها بودهاند، مورد اهانت قرار داده است.
این سفر نه یک حرف و کلام، بلکه پاسخ عملی یک رئیس کشور بسیار برتر اروپایی به همتای امریکایی خود در رابطه با مردم ایران است. آقای لوون نخستوزیر سوئد بارها بر نقش بیبدیل ایران در منطقه خاورمیانه تأکید کرده و وقتی در ماه گذشته میلادی همزمان بر کرسی عضویت و ریاست شورای امنیت تکیه زد، مجدداً تأکید کرد که ایران قدرتی مهم در خاورمیانه بوده و برای حل مناقشات منطقه نیازمند مشورت با کشورمان است.
2- سوئد سنتاً کشوری متعادل در اروپاست که معیارهای اجتماعی قابل تقدیری دارد. هیچ یک از اعضای اتحادیه اروپا حاضر نشدهاند دولت فلسطین را به رسمیت شناسند ولی دولت کنونی سوئد تنها دولت اتحادیه اروپاست که هواخواه فلسطین بوده و آن را به رسمیت شناخته است.
از معدود کشورهای غربی است که عضو ناتو نبوده و خود را کشوری غیر متعهد میداند و بشدت موافق برچیده شدن تمامی تسلیحات هستهای در سراسر جهان است. این دیدگاهها و ارزشها در تاریخ سوئد بودهاند. حضور عالیترین مقام اجرایی سوئد در ایران برای شنیدن و گفتن از ارزشهای انسانی بین دو کشور است.
بنابراین در گفتوگوهای مقامات عالی، هم از ارزشهای تمدن ایرانی و اعتدال اسلامی ایرانی سخن خواهد رفت و هم از ارزشهای اجتماعی، رفاه عمومی، شفافیت و رشد درس آموز سوئدی؛ گفتوگویی برای مفاهمه و تقریب هرچه بیشتر و جهش در نزدیکی و فهم مشترک. این احترام و فهم متقابل مهمترین دلیل زندگی خیل عظیمی از هموطنان ما در سوئد بوده است.
3- این سفر در راستای تحکیم و تعمیق روابط چند قرن دو کشور است و نقطه عطف جدیدی که روابط دوجانبه را بسرعت ارتقا خواهد داد. نکته آنکه نخست وزیر سوئد سفرهای بسیار معدودی به خارج کشور دارد و در آن سفرها نیز، چند نفر محدود وی را همراهی میکنند.
اما هیأت همراه نخست وزیر سوئد، تنها از نظر سیاسی اهمیت ندارد بلکه از نظر اقتصادی شامل قویترین و مهمترین شرکتهای سوئدی است که بیشترین سرمایه و نقش را در صادرات و اقتصاد سوئد دارند.
شرکتهایی همچون سندویک، اطلس کوپکو، ولوو، اسکانیا، بمباردیر و... شرکتهای بسیار قدر و قدرتمندی هستند که در مجموعه «بزینس سوئدن» و «شورای صنایع سوئد» گرد آمده و هریک نقشی عظیم و بیبدیل در اقتصاد سوئد دارند.
برخی از این شرکتها همچون اسکانیا یا اریکسون حتی در دوران تحریم و با وجود فشارهای کشور امریکا، بازار ایران را ترک نکرده و به مراودات خود با شرکتهای ایرانی ادامه دادند. هم اکنون قریب 80 هزار اتوبوس و کامیون سوئدی در جادههای ایران حرکت میکنند و بسیاری از این وسائط نقلیه سوئدی، نه وارداتی بلکه در ایران تولید و برخی به بازارهای همسایه نیز صادر میشوند.
سوئدیها رابطه اقتصادی قدیمی با ایران دارند و قدیمیترین پل آهنی روی بزرگترین رود ایران «کارون» در حدود 80 سال پیش توسط سوئدیها در اهواز ساخته شده است. همچنین تأسیس ژاندارمری ایران، مشارکت در ساخت راهآهن سراسری، آوردن برخی صنایع زیرساختی همچون بلبرینگ و معدن به ایران با کمک سوئدیها صورت گرفته است. برعکس کشورهایی که مراودات اقتصادیشان با کشورهای خاورمیانه را بر منافع سیاسی خود بنا میکنند، سوئدیها چنین نیستند و در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، بیشتر به دنبال رابطهای سالم مبتنی بر احترام متقابل با ایران بودهاند.
سوئدیها پرتوان، با عزمی راسخ و برای جهش به روابط دوجانبه با ایران وارد تهران میشوند.
*سفیر ایران در سوئد