دیپلماسی ایرانی در جنبش عدم تعهد
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان افتتاح کننده و اولین سخنران اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در ونزوئلا بود. البته دیپلماسی ظریف تنها به سخنرانی محدود نشد. وی قبل از حضور در ونزوئلا با رفتن به مکزیکوسیتی دربسته رابطه ایران و مکزیک را بعد از قریب 24 سال گشود. وزیر امورخارجه کشورمان همچنین با حضور در ونزوئلا و در حاشیه اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد دیدارها متعددی با دیپلمات های سایر کشورها انجام داد
.jpg)
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان افتتاح کننده و اولین سخنران اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در ونزوئلا بود. البته دیپلماسی ظریف تنها به سخنرانی محدود نشد. وی قبل از حضور در ونزوئلا با رفتن به مکزیکوسیتی دربسته رابطه ایران و مکزیک را بعد از قریب 24 سال گشود.
وزیر امورخارجه کشورمان همچنین با حضور در ونزوئلا و در حاشیه اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد دیدارها متعددی با دیپلمات های سایر کشورها انجام داد.
ظریف درسخنرانی افتتاحیه این اجلاس خود گفت: اجلاس جنبش عدم تعهد فرصت خوبی را برای اعضا جهت بحث و بررسی چالشهای فرارو بویژه در این مقطع حساس فراهم میکند. بر همین اساس عنوان خوب و مناسبی برای این نشست تحت عنوان «صلح، حاکمیت و همبستگی برای توسعه» انتخاب شده است؛ موضوعی که جنبش برای تامین آن از ابتدای تشکیل از دهه ١٩۵٠ شکل گرفته است.
وی تاکید کرد: امروز مداخله در امور داخلی کشورها، اشغال و افراطگرایی تهدیدات بیسابقهای را نهتنها متوجه صلح، امنیت و توسعه جهانی کرده بلکه متاسفانه همبستگی اعضای عدم تعهد را نیز در معرض تهدید قرار داده است.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: در این شرایط دشوار و چالشبرانگیز، خویشتنداری و پایبندی کامل به حقوق، مقررات و هنجارهای بینالمللی و اصول منشور ملل متحد امری ضروری است. وی تصریح کرد: افراطگرایی خشونتبار و تروریسم، به همراه پیامدهای ناگوار آن از جمله درگیریهای رو به تزاید و بحرانهای انسانی ناشی از آن در زمره تهدیدات بسیار جدی است که توجه جدیتر ما در جنبش عدم تعهد را میطلبد. ظریف همچنین ضمن تبریک به دولت و ملت ونزوئلا بمناسبت ریاست جدید این سازمان، از میزبانی گرم و خوب آن کشور تشکر کرد.
وزیر امورخارجه کشورمان پیش از آغاز نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در جزیره مارگاریتا با دلسی رودریگز همتای ونزوئلایی خود برای دومینبار در ماه جاری دیدار و گفتوگو کرد.وزیر خارجه ایران هفتم شهریور در ششمین و آخرین مقصد سفر اخیرش به آمریکای لاتین در کاراکاس با «دلسی رودریگز» وزیر خارجه این کشور دیدار و گفتوگو کرده بود.همچنین مشیرا خطاب کاندیدای مصری تصدی پست مدیرکلی یونسکو با وزیر امور خارجه ایران، در حاشیه اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دیدار کرد. دیدار با وزیر خارجه کره شمالی از دیگر برنامه های جانبی ظریف در مارگاریتا بود.
ظریف و وزیر امور خارجه کره شمالی در حاشیه اجلاس وزاری خارجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد با یکدیگر ملاقات و در خصوص آخرین تحولات روابط دوجانبه و نیز موضوعات مطروحه در نشست جاری سران عدم تعهد گفتوگو کردند. همچنین بشار جعفری نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد و رئیس هیات سوریه در اجلاس وزرا و سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، با وزیر امور خارجه کشورمان در ونزوئلا دیدارو درباره آخرین تحولات سوریه و همکاریهای دوجانبه گفتوگو و تبادل نظر کرد.
این دیدارهای ظریف در حالی انجام می شود که رییس جمهوری اسلامی ایران به منظور شرکت در اجلاس سران کشورهای گروه غیر متعهدها ، مذاکرات دوجانبه در کوبا و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل عازم قاره آمریکا شد. روحانی در جریان این سفر به عنوان رییس گروه کشورهای غیر متعهد ضمن ایراد اولین سخنرانی در اجلاس، ریاست دوره جدید آن را به رییس جمهور ونزوئلا تحویل خواهد داد.
رییس جمهور کشورمان پس از پایان اجلاس غیرمتعهدها، به دعوت رسمی رییس جمهور کوبا و به منظور دیدار و مذاکرات دوجانبه به هاوانا پایتخت کوبا سفر خواهد داشت. دیدار و گفتو گو با فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا و نیز مذاکره با رییس جمهوری این کشور و امضای اسناد متعدد همکاری از جمله محورهای اصلی برنامه سفر روحانی به کوبا خواهد بود.
سفر وزیر خارجه به مکزیک به تهران طی ماههای آینده
ظریف در این سفر خود به قاره آمریکا یک در بسته در سیاست خارجی ایران را نیز گشوده است. بعد سفر وی به مکزیک وزیر امور خارجه این کشور اعلام کرد، طی ماههای آینده به تهران سفر خواهد کرد. کلودیا روئیس ماسیو، وزیر روابط خارجی مکزیک در دیدار با محمدجواد ظریف اعلام کرد، طی ماههای آینده به تهران سفر خواهد کرد.وزیر امور خارجه کشورمان با خانم «کلودیا روئیس ماسیو»، وزیر روابط خارجی مکزیک در مکزیکوسیتی دیدار و گفتوگو کرد. طرفین در این دیدار ضمن مرور ابعاد مختلف روابط دوجانبه، بر تعمیق هر چه بیشتر آن در آینده تاکید کردند.اجرای مفاد سند مشورتهای سیاسی فیمابین در سطح معاونین وزرا، تبادل هیاتهای عالیرتبه سیاسی و پارلمانی و نیز همکاری در حوزه توسعه اجتماعی اعم از مقابله با قاچاق مواد مخدر و امحای فقر از مهمترین محورهای گفتوگوهای وزیران خارجه ایران و مکزیک بود.
گزارش عملکرد ایران در دوره ریاست بر جنبش عدم تعهد
بر اساس گزارش عملکرد ایران در دوره ریاست بر جنش عدم تعهد تاکید شده است که ایران توانست در چارچوبهای تعیین شده، ضمن حفظ همبستگی و وحدت در درون جنبش، توان جنبش را مصروف انجام وظایف محتوایاش کند.
در بخشهایی از گزارش عملکرد ایران در دوره ریاست بر جنبش عدم تعهد آمده است: جنبش عدم تعهد به طور عمده یک نهاد سازمان ملل محور است. به این معنا که تقریبا همه فعالیتهای آن در داخل سیستم ملل متحد و در نیویورک انجام میشود. جنبش در واقع از یک سو ابزار هماهنگی مواضع بین اعضای جنبش در ارتباط با طیفی از همه موضوعات به استثنای موضوعات اقتصادی است و از سوی دیگر بازوی مذاکراتی کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته است.
کشورهای در حال توسعه در داخل جنبش نخست مواضع خود را در حوزههایی مثل حقوق بشر، حفظ صلح، خلع سلاح، امور حقوقی، اصلاح سازمان ملل و مسائل منطقهای در بین خود هماهنگ میکنند و سپس میکوشند تا مواضع هماهنگ خود را در مذاکرات با کشورهای توسعهیافته پیش ببرند. سفیر ایران به عنوان رئیس دفتر همآهنگی در 4 سال محور انجام تمامی این فعالیتها بوده است.
در این گزارش آمده است: تصمیمگیری در داخل جنبش از طریق اجماع صورت میگیرد و رایگیری در آن جایی ندارد. این روش تصمیمگیری ایجاب میکند که رئیس ناچار از انجام تلاشی بیش از حد معمول در هر مورد برای نزدیک کردن نظرات متعارض به یکدیگر و ایجاد اجماع بین طرفهای ذیربط شود، چراکه در صورت عدم اجماع، مذاکرات میتواند به شکست بیانجامد و چنین امری در عین حال شکستی برای ریاست دورهای نیز محسوب میشود.
از آنجا که هدف رئیس جنبش باید به طور عمده حفظ انسجام جنبش و اعتلای آن و جلوگیری از تشتت و اختلاف در آن باشد، تصمیمگیری با اجماع و بدون رایگیری مسئولیت مضاعفی را بر عهده روسای دورهای جنبش میگذارد.
این گزارش میافزاید: رئیس جنبش به عنوان تسهیلکننده و هماهنگکننده، وظیفه تلاش برای اجماعسازی در درون جنبش را دارد. عمل به این وظیفه مستلزم انعطافپذیری، میانهروی و عدم اصرار بر مواضع ملی خویش است. رئیس جنبش باید همچنین جنبش را در عرصههای مختلف و مواجهه با دیگر گروهبندیهای بینالمللی نمایندگی کند.
- در بخش دیگری از ای تن گزارش آمده است: ایران توانست در چارچوبهای تعیین شده برای اداره یک نشست بینالمللی به طور اعم و با توجه به محدودیتهای جنبش عدم تعهد به طور اخص، ضمن حفظ همبستگی و وحدت در درون جنبش، توان جنبش را مصروف انجام وظایف محتوایاش کند و برای انجام این مهم فعالیتهایی به شرح زیر انجام شده است:
- هماهنگی مواضع در داخل جنبش و مذاکره با کشورهای توسعهیافته بر مبنای مواضع هماهنگ
هماهنگی گروههای کاری پنجگانه جنبش و فراکسیونهای جنبش در شورای امنیت و کمیسیون تحکیم صلح
- ایفای وظیفه نمایندگی و سخنگویی جنبش از طریق ارائه نظرات جنبش در نهادها و مجامع بینالمللی
- تدوین، کسب اجماع و صدور بیانیههای دفتر هماهنگی جنبش که منعکسکننده نظرات جنبش در ارتباط با تحولات جاری است
- برگزاری نشست وزیران علوم و تکنولوژی کشورهای عضو جنبش در تهران در آباد 1392
- برگزاری نشستهای ماهانه و نشستهای فوقالعاده و هماهنگی نشستهای گروههای کاری و دو فراکسیون جنبش در شورای امنیت و کمیسیون تحکیم صلح
- ریاست کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد و هماهنگی فعالیتهای آن
- مذاکرات دورهای با تروئیکای اتحادیه اروپا و انجام طیفی از اقدامات، ملاقاتها، مکاتبات، مصاحبهها و امور دبیرخانهای و لجستیک از جمله اقداماتی بوده است که ایران در چهار سال گذشته انجام داده است.
منبع: روزنامه ابتکار 27 شهریور1395