مسكو - ایرنا- «مهدی سنایی» سفیر ایران در روسیه با تاكید بر اینكه «بسیاری از موانع گذشته بر سر راه توسعه روابط اقتصادی تهران و مسكو حذف شده است»، گفت كه جمهوری اسلامی از مشاركت و سرمایه گذاری روسیه در طرح های صنعتی و اقتصادی خود حمایت و استقبال می كند.

 

به گزارش ایرنا، سفیر ایران در روسیه در مصاحبه با روزنامه پرشمارگان كامرسانت چاپ مسكو دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران در روابط با روسیه و چشم انداز توسعه همكاری های تهران و مسكو را تشریح كرد. 
سنایی در پاسخ به این پرسش كه ایران نقش روسیه را در روند توسعه اقتصادی خود به مثابه سرمایه گذار، صادر كننده فناوری و منابع مالی چگونه ارزیابی می كند؟ اظهار داشت: توافقنامه ترغیب و حمایت از سرمایه گذاری در آخرین ماههای سال 2015 بین طرفین در تهران منعقد شد كه شرایط بهبود اوضاع كنونی سرمایه گذاری را فرآهم می آورد. 
وی ادامه داد: از سوی دیگر، سال 2015 تدابیر قابل توجهی در راستای تحكیم همكاری در عرصه فناوری اتخاذ و همچنین كمیته عالی علوم و فناوری دو كشور تشكیل شد كه به ارتباطات علمی – فناوری بین دو دولت استحكام بیشتری بخشید. افزون برآن، طبق نتایج برگزاری همایش بزرگترین و برترین دانشگاه های ایران و روسیه، انجمن دانشگاه های دوكشور بنیاد گذاشته شد و این تشكل به میدان تحكیم ارتباطات علمی و همچنین همكاری شركت های دانش محور ایران و روسیه تبدیل شده است.
سفیر ایران در مسكو خاطرنشان كرد: تهران علاقمند حضور شركت های روسیه در ایران می باشد و امیدوار است كه شركت های صنعتی و تجاری روسیه بتوانند از این فرصت بیشترین استفاده را ببرند و رقبای اروپایی، چینی و آسیای شرقی را پشت سر بگذارند.
سنایی در پاسخ به این پرسش كه آیا همكاری تنگاتنگ بین ایران و روسیه امتیازهایی را برای شركت های روسی خواهد شد و آیا می توانند به وضعیت شركای راهبردی امید داشته باشند؟ گفت: مقام های مسئول ایرانی علاقمند به حضور شركتهای روسیه دربازار ایران هستند و ویژگی روابط دو كشور تحقق این حضور كمك خواهد كرد، ولی فقط تمایل رهبران دو كشور كافی نیست. 
وی افزود: نخست لازم است، شركت های روسی وقت را هدر ندهند و با استفاده از فرصت و بر مبنای رقابت فعالیت را در بازار ایران آغاز كنند. در مرحله دوم، نهادهای بروكراسی دو كشور باید به اجرای توافقنامه ها و تحقق اراده رهبران كمك نمایند. ما بطور جدی جهت رفع موانعی كه در این زمینه وجود دارد فعالیت می كنیم. 
سنایی گفت: طی 10 سال اخیر روسیه تجارب زیادی در برخی از عرصه های صنعنتی ایران نظیر احداث نیروگاه های اتمی و حرارتی، نوسازی راه آهن و برخی شاخه های صنایع معدن، كسب كرده و می تواند از این امتیازها بهره ببرد. ارتباط های سیاسی ایران و روسیه در زمینه های مختلف دو جانبه، منطقه ای و بین المللی توسعه و تحكیم یافته است كه بی تردید، این امر پایه و مبنای مساعد فعالیت سازمان های صنعتی، اقتصادی و مالی روسی و ایرانی بشمار می رود كه می توانند ازاین فرصت استفاده كرده و حضور خود را در كشورهای مقابل توسعه دهند. 
وی ادامه داد: آشنایی كم با بازارهای یكدیگر و برخی سوء تفاهم هایی كه نشات گرفته از تفاوت درك از تجارت است، هر از گاهی به تاخیر در كار منجر می شود. ضمنا بیش از دو دهه از زمانی كه دو كشور تجربه همكاری جدیدی را كسب كردند، گذشته است و اكنون هر طرف نیروی انسانی و امكانات لازم را برای غلبه بر این مشكلات دارد. 
خبرنگار كامرسانت پرسید: تا جایی كه اطلاعات هست، در تمام طرح های بزرگ مورد بحث با شركت های روسی، طرف ایرانی اصرار بر اخذ وام از روسیه یا بانك های روسی دارد. آیا صحیح است كه آنها ملزم به پوشش 90% هزینه طرح ها می باشند، درمورد چه مبالغی صحبت می شود، چنین رویكردی برای تمام سرمایه گذاران خارجی عمومیت دارد و آیا درمورد گزینه هایی كه درآن نفت به مثابه تضمین وام عمل می كند، گفت وگو می شود؟ 
سنایی گفت: یكی از مشكل ترین مسائل در همكاری های اقتصادی دو كشور تامین مالی طرح ها است. خوشبختانه در سال های اخیر بخشی از این مشكلات حل و فصل شد و خط اعتباری بوجود آمد. برپایه اظهارات مقام های رسمی روسیه، مبلغ این خط اعتباری برابر با پنج میلیارد دلار و قسط نخست 2/2 میلیارد دلار است. 
وی ادامه داد: توافقنامه های ایجاد خط اعتباری هنگام سفر رئیس جمهوری روسیه به ایران امضا شد و در نظر است در راستای برقی شدن راه آهن گرمسار – اینچه برون و احداث چهار نیروگاه حرارتی در بندرعباس استفاده شود. با وجود خط اعتباری، تحقق برخی طرح های روسیه در ایران تسریع خواهد شد.
سنایی گفت: درجهان معاصر حضور هركشور در بازار و صنایع دولت دیگر به میزان تامین مالی و انتقال فناوری بستگی دارد. امیدوارم كه بانك اقتصاد خارجی همچنین به وعده های خود در ارتباط با تامین مالی طرح ها دربخش خصوصی عمل كند. تامین مالی لازم است و اگر توافق ها در زمینه تامین مالی عملی نشود، بسیاری از طرحهای صنعتی دوكشور تنها روی كاغذ می ماند. در مجموع در دو كشور 40 طرح به ارزش 35 میلیارد دلار ارائه شده است و تحقق آنها به سرمایه گذاری های جدید نیاز دارد.
وی درباره اینكه آیا ایران بر انتقال یا بومی شدن فناوری ها طرح های مشترك با سرمایه گذاران خارجی اصرار دارد؟ اظهار كرد: سرمایه گذاری خارجی یكی از موتورهای محرك اقتصاد جهانی است و سرمایه گذاران به صورت مستقل یا مشاركت در تولید كالاها، استخراج مواد معدنی خام و دیگر مراحل فعالیت های اقتصادی در كشور میزبان شركت می كنند. با این وجود فناوری های پیشرفته و آخرین سیستم های مدیریتی همراه سرمایه بواسطه سرمایه گذاران با هدف دریافت حداكثرسود وارد می شود. 
وی افزود: سرمایه های خارجی كه در صورت كمبود منابع مالی جذب می شود، یكی ازعوامل محرك اصلی رشد وتوسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه بشمار می رود. شرایط اقتصادی كنونی ایران همچنین به جذب سرمایه خارجی نیاز دارد و دلیل این امر نخست كافی نبودن منابع داخلی است. 
سنایی گفت: در قانون برنامه سوم توسعه كشور، ایجاد سالانه 765 هزار شغل در نظر گرفته شده كه در پایان مدت زمان برنامه باید به كاهش بیكاری منجر شود. اجرای این هدف مهم نیاز به رشد سرمایه گذاری شش درصدی دارد كه باید سالانه برابر 12 هزار میلیارد تومان یا 145 میلیارد دلار باشد و آشكار است دولت از چنین سرمایه ای برخوردار نیست. 
وی افزود: بخش های خصوصی داخلی به دلایل مختلف همچنین قادر به انجام چنین كاری نیستند، به همین خاطر در شرایطی كه منابع مالی داخلی قادر به اشباع برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی بطور كامل نیستند، استفاده از سرمایه خارجی كه در برنامه سوم توسعه كشور نیز گنجانده شده، به یك ضرورت تبدیل می شود. 
سفیر ایران ادامه داد: كشور شریك می تواند بواسطه دریافت نفت و گاز برای تحقق طرح ها سرمایه گذاری كند. معضل اصلی این است كه هر دو كشور ایران و روسیه خود از صادر كنندگان در این بخش هستند. مشخص است كه این معضل غیرقابل حل نیست. زمانی ایران و اتحاد شوروی (اواخر سال های 1940 و اوایل 1950) به تبادل نفت وگاز می پرداختند و گاز ایران به شوروی صادر می شد. 
در برابر این مساله، برای اتحاد جماهیر شوروی امكان حضور در صنعت ذوب آهن ایران و صنایع مرتبط با احداث نیروگاه های حرارتی بوجود آمد كه به عنوان كارشناس در زمینه مناسبات ایران و روسیه، فكر می كنم اكنون این موضوع می تواند در عرصه نفت و گاز بطور گسترده تری عملی شود. سال 2014 بین كشورهای ما توافقنامه خوبی در زمینه نفت منعقد شد، اما متاسفانه تحقق پیدا نكرد. 
وی افزود: دلیل دوم كه جذب سرمایه های خارجی به ایران را ملزم می كند، نیاز مبرم به واردات فناوری های مدرن، نظام و سامانه های كنترل و مدیریت است. جذب سرمایه های خارجی طبیعتا شرایط انتقال فناوری های پیشرفته مدرن و سامانه های موثر كنترل و مدیریت به ایران فراهم می آورد. بی تردید، حضور فعال و موفق جمهوری اسلامی در عرصه های تجاری و اقتصادی جهانی به تركیب ساختارهای صنعتی و اقتصادی با فناوری های مدرن و سیستم های كنترل و مدیریت جدید نیاز دارد و آشكار است كه این امر فرآیندی یك طرفه نیست. 
سنایی خاطرنشان كرد: در سال های اخیر ایران پیشرفت قابل توجهی در زمینه فناوری های مدرن داشته است و دو كشور می توانند در این زمینه به تبادل تجارب و دستاوردها بپردازند. طی دوسال اخیر هیات هایی كه از روسیه به ایران آمدند، همچنین علاقه خود را نسبت به برخی زمینه های فناوری در ایران بویژه نانوفناوری نشان دادند. 
سنایی در پاسخ به این پرسش كه چه زمانی توافقنامه استانداردی در باره سرمایه گذاری خارجی در صنایع نفت و گاز ایران ارائه می شود و چگونه خواهد بود و آیا درباره توافقنامه های تقسیم محصولات، عملیاتی یا دیگر صحبتی می شود؟ گفت: قانون حمایت ازسرمایه گذاری خارجی درایران ' در خصوص ترغیب و حمایت از سرمایه گذاری های خارجی ' سال 2002 تصویب شد كه در تمام نقاط خاك جمهوری اسلامی ایران قابل اجراست و همه سرمایه گذاران خارجی می توانند سرمایه گذاری در ایران را تحقق بخشند و با این حال از تسهیلات و مزایای معینی برخوردار شوند.
وی افزود: طبق این قانون، سرمایه گذاری خارجی در زمینه استخراج و انبار نفت و گاز تنها در چارچوب انعقاد توافقنامه ممكن است، اما در بخش پالایش نفت وگاز سرمایه گذاری مستقیم خارجی اجازه داده می شود. سازمان سرمایه گذاری و ارائه كمك های اقتصادی – فنی ایران، یگانه نهاد دولتی مركزی است كه پاسخگوی پذیرش سرمایه های خارجی و حمایت از سرمایه گذاران خارجی است. همچنین این سازمان برای سرمایه های خارجی مجوز صادر می كند. 
سنایی خاطرنشان كرد: همزمان ایران و روسیه مذاكرات مفیدی را در خصوص موضوع انرژی انجام دادند. گفت وگوها بین شركت های بزرگ روسی و طرف ایرانی امیدوار كننده است و طرفین پیش می روند كه امیدواریم در آینده ای نزدیك شاهد نتایج خوبی در این زمینه باشیم.
سفیر جمهوری اسلامی درباره تاسیس بانك ایران – روسیه خاطرنشان كرد: مذاكرات برای تاسیس این بانك جریان دارد، پیشرفت هایی حاصل شده و دستاوردهای معینی داشته است، اما انتظارها را برآورده نمی كند. از یك سو، بین نظام های بانكی دوكشور تفاوت هایی وجود دارد، بانك مركزی روسیه علی رغم بانك مركزی ایران بانك كارگزار نیست و تنها در زمینه نظارت و سیاستگذاری عمل می كند. 
وی ادامه داد: از طرف دیگر، بانك های بزرگ روسیه چندی پیش و فقط پس از لغو تحریم ها با ایران شروع بكار كردند. انتظار داریم كه بانك های بزرگ دوكشور بزودی همكاری های متقابل را آغاز كنند. امیدوارم بانك مركزی دوكشور اقدام های موثری را برای تبدیل ارزهای ملی اتخاذ كنند. مشكل نقل و انتقال و حواله های بانكی اكنون یكی از موانع اصلی توسعه و گسترش ارتباطات اقتصادی و تجاری دو كشور محسوب میشود. 
سنایی همچنین در زمینه بررسی مجدد قرارداد احداث راه آهن و چهار نیروگاه حرارتی در ایران، اظهار كرد: درخصوص میزان هزینه توافقنامه ها هیچ اختلاف نظری وجود ندارد و فقط موضوع میزان حضور تعدادی از پیمانكاران و شركت كنندگان در زمینه طراحی و مسائل مشابه دیگر بود كه در خصوص تمام مسائل از جمله حتی میزان حضور طرفین در طرح های مختلف توافق و در نهایت تصمیم گرفته شد این سند در چارچوب همایش استانداران امضا شود. 
سفیر جمهوری اسلامی در پاسخ به این پرسش كه آیا ایران گسترش طیف كشورهایی كه در تولید انرژی هسته ای صلح آمیزكار می كنند را محسوب می كند و آیا لغو تحریم ها بر روند كار برروی نیروگاه اتمی بوشهر – 2 تاثیر گذار است؟ اظهار كرد: تحریم ها مشكلات احداث نیروگاه اتمی بوشهر – 1 را بیشتر كرد كه یكی از عوامل بدرازا كشیدن مدت احداث نیروگاه بحساب می آمدند. 
سنایی گفت: واضح است كه لغو تحریم ها تاثیر مثبتی بر سرعت احداث نیروگاه بوشهر – 2 خواهد گذاشت و به همین خاطر این نیروگاه در زمان كوتاه تری ساخته خواهد شد. اكنون توافق برسر مسائل فنی انجام می گیرد كه امیدوارم بزودی شاهد آغاز ساخت نیروگاه دوم باشیم. افزون بر این، ایران طرحی را برای همكاری مشترك در فردو كه اكنون درمرحله آماده سازی است دارد. 
سفیر جمهوری اسلامی درباره همكاری های دو كشور در عرصه بنادر نیز اظهار كرد: ایران علاقمند به حضور روسیه در عرصه های سرمایه گذاری مختلف می باشد. تصور كنید كه این بنادر منجمله بنادر جنوبی در خلیج فارس، می توانند موضوع توجه وعلاقه باشند. بدین ترتیب هند و ایران به توافقنامه بزرگی درخصوص بخشی از بندر چابهار دست یافتند. افزون بر بنادر لجستیكی، احداث ناوگان حمل ونقل دریایی در خزر و همچنین راه آهن بین آذربایجان و ایران می توانند جلب توجه كند. 
وی ادامه داد: اكنون بیش از قبل، همه لزوم اینكه كریدور سبز شمال – جنوب به طرح واقعی تبدیل شد و در آینده ای نزدیك تحقق خواهد یافت را درك می كنند. الحاق راه آهن آذربایجان به ایران، بهبود مسائل لجستیكی در بخش بین روسیه تا مرز ایران و از آنجا به سواحل خلیج فارس می تواند كمك بزرگی برای اقتصاد هر سه كشور و دیگر دولت ها باشد. چندی پیش در باكو وزرای امور خارجه ایران، روسیه و آذربایجان مذاكراتی را در این باره انجام دادند. 
سفیر ایران همچنین خاطر نشان كرد: بین ایران و روسیه گردشگری درحال رشد و توسعه است. به موازات ایروفلوت، شركت های هوایی ایرانی نیز سال 2015 پرواز به روسیه را آغاز كردند و گردشگران ایرانی از امكان دیدن نه تنها مسكو و سن پتربورگ بلكه سوچی بهره مند شدند. روسیه همچنین علاقه بیشتری را به ایران به مثابه كشور گردشگری نشان داد. بزودی پروازی تهران و آستراخان آغاز خواهد شد. سازمان گردشگری ایران فهرست هتل هایی را كه باید ساخته شود، منتشر كرد و مناقصه هایی را در شرایط سرمایه گذاری شخصی برگزار می كند كه فكر می كنم مبنای خوبی برای حضور شركت های روسی در بازار ایران باشد. 
سنایی درباره چشم انداز توسعه همكاری های اقتصادی ایران و روسیه نیز گفت: اگر در گذشته دو كشور از یك مزیت یعنی اراده روسای دو دولت برای گسترش ارتباطات برخوردار بودند، اكنون بسیاری از موانعی كه در گذشته وجود داشت، برداشته شده است. سال 2015 سند پایه ای اقتصادی امضا شد، كارهای زیادی در بخش كاهش تعرفه ها، موانع گمركی، صدور گواهی و مجوز انجام گرفته است. از نگاه من در كشورهای ما باید بر بروكراسی قوی غلبه كنند و روند تحقق عملی توافقنامه های قبلی را تسریع بخشند. 
وی افزود: در تمام جهات از جمله انواع مختلف صنایع، خودروسازی، هواپیما سازی مسافری همكاری های خوبی دیده می شود. صادرات كالاهای ایرانی به روسیه فقط به اجناس سنتی محدود نمی شود، بلكه شامل دارو، محصولات صنعتی، لبنیاتی و دریایی نیز می شود و اگر سرمایه گذاران وارد طرح های زیربنایی شوند، آنگاه شاهد تغییرات بزرگی درزمینه ارتباطات اقتصادی خواهیم بود. خوشبین هستم، مطمئنم هرچند امكان دیدن نتایج این تغییرات در چند ماه آینده وجود ندارد، اما پس از چند سال بسیاری از آنها بر روابط دو كشور تاثیر خواهند گذاشت.