«فدریكا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، امروز شنبه بیست و هشتم فروردین در صدر هیاتی سیاسی- اقتصادی وارد تهران شد. در سفر دوروزه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شماری از اعضای پارلمان اروپا و كمیسیونرهای این اتحادیه، موگرینی را همراهی می كنند. 
موگرینی در جریان مذاكرات هسته ای به عنوان هماهنگ كننده گفت وگوها میان ایران و كشورهای 1+5 در جهت حل وفصل اختلاف های انباشته هسته ای تلاش گسترده ای را به كار بست. پس از سفر مردادماه پارسال وی به ایران، این دومین باری است كه موگرینی با هدف بهبود روابط اتحادیه اروپا با كشورمان به تهران آمده است.

**فراز و فرود روابط ایران و اتحادیه اروپا در دهه گذشته 
ایران و اتحادیه اروپا طی یك دهه گذشته روابط پرفراز و نشیبی را تجربه كرده اند. تا پیش از صدور قطعنامه های شورای امنیت و اعمال تحریم های ضدایرانی، اتحادیه اروپا بزرگترین شریك تجاری ایران به شمار می رفت.
پس از بروز اختلافات هسته ای بین ایران و غرب و به دنبال آن ایجاد تنگناهای بین المللی علیه كشورمان، به میزان چشمگیری از حجم مبادله های اقتصادی- تجاری ایران و اتحادیه كاسته شد. اوج كاهش روابط را می توان از سال 2012 میلادی به بعد مشاهده كرد. حجم مبادله هایی كه در سال 2011 به بیش از 26 میلیارد یورو می رسید، در سال 2012 به علت شدت یافتن تحریم ها و تحریم واردات نفت ایران، كاهشی 55 درصدی را به خود دید و به 12.12 میلیارد یورو رسید.
سیر كاهش حجم مبادله های اقتصادی در سال های بعد نیز ادامه یافت به طوری كه بر پایه آمارهای «یورو استات» (موسسه آمار وابسته به كمیسیون اروپا)، در سال 2013 و 2014 حجم مبادله ها به ترتیب 6 میلیارد و 283 میلیون و هفت میلیارد و 566 میلیون یورو اعلام شد. به عنوان نمونه، روابط تجاری ایران و ایتالیا كه در سال های قبل از اعمال تحریم ها به بیش از هفت میلیارد یورو می رسید، در فضای تحریم های هسته ای به 1.6 میلیارد یورو كاهش یافت. این وضعیت در روابط با دیگر قدرت های اقتصادی اروپا نیز تكرار شد به طوری كه حجم تجارت چهارمیلیارد یورویی تهران و پاریس در سال 2004 به 500 میلیون یورو در سال 2013 كاهش یافت.

** ایران و اتحادیه اروپا در فضای پسابرجام
امروز در سایه «برجام»، تنگناها و محدودیت های بین المللی گذشته از پیش روی كشورمان برداشته شده است. كشورهایی كه روزی در صف تحریم كنندگان قرار داشتند پس از حل وفصل مسالمت آمیز اختلافات هسته ای، اینك گوی سبقت را در ارتقای روابط و گسترش همكاری ها با ایران از یكدیگر می ربایند.
در فضای تعامل سازنده ایران با جهان، كشورمان میزبان ده ها هیات سیاسی، اقتصادی- تجاری و پارلمانی از كشورهای مختلف جهان بوده است. در برابر، سفر مقام های عالی رتبه ایران به دیگر كشورها نیز با دستاوردهای چشمگیری همراه بود. تنها در جریان سفر بهمن ماه پارسالِ رییس جمهوری ایران به اروپا، 30 قرارداد همكاری به ارزش تقریبی 51 میلیارد دلار میان ایران با ایتالیا و فرانسه به امضا رسید.
اكنون در كشورهای عضو اتحادیه نیز رقابت بر سر ورود به بازار پركشش و پرسود ایران شدت گرفته است. سفرهای هیات كشورهای عضو اتحادیه همچون آلمان، ایتالیا، اسپانیا، یونان و ... به ایران را می توان در این راستا تفسیر كرد. اینك، مسوول سیاست خارجی این اتحادیه 28 عضوی، با سفر به ایران تلاش دارد تا روابط را در زمینه های مختلف تقویت كند. البته موگرینی از نخستین چهره های برجسته ای بود كه مرداد ماه پارسال در تهران حضور یافت و در زمینه گسترش روابط تهران و اتحادیه و نیز هماهنگی بیشتر در اجرای برجام به گفت وگو با مقام های كشورمان پرداخت.
جدی ترین گفت وگوها میان ایران و اتحادیه اروپا به بهمن ماه پارسال بازمی گردد كه در نتیجه آن «هلگا اشمید» معاون موگرینی با هدف شركت در نخستین دور گفت وگوهای ایران و اتحادیه اروپا وارد تهران شد. در نشست یاد شده، در ارتباط با موضوع هایی چون انرژی، تجارت، همكاری های مالی و بانكی، محیط زیست، مبارزه با مواد مخدر، تروریسم و تحولات منطقه ای رایزنی هایی صورت گرفت. همچنین قرار شد هر 6 ماه یك بار، نشستی میان مقام های ارشد 2 طرف برگزار شود.
پس از هموار شدن مسیر مناسبات ایران و اتحادیه، سران اتحادیه اروپا بارها از مقام های كشورمان درخواست كردند تا به بازگشایی دفتر نمایندگی اروپا در تهران اقدام كنند. سفر هیات پارلمانی اروپایی به ریاست «المار بروك» رییس كمیسیون سیاست خارجی این پارلمان در شانزدهم خرداد 94 به ایران را می توان در راستا این هدف دانست.

** ظرفیت ها و بسترهای همكاری 
بسترهای زیادی برای همكاری مشترك ایران و اتحادیه وجود دارد. مبادله های تجاری- بازرگانی و سرمایه گذاری از جمله این بسترها است. معامله انرژی به ویژه نفت و گاز و همكاری در زمینه فناوری های صلح آمیز هسته ای از دیگر ظرفیت های مشترك همكاری به شمار می رود. افزون بر آن، موضوع هایی چون مبارزه با تروریسم، مهاجرت، مقابله با قاچاق مواد مخدر، مسایل آموزشی، تحقیقات، حمل ‌و نقل و محیط ‌زیست نیز می تواند بسترساز همكاری های 2 طرف باشد.
به همین دلیل است كه كمیسیونرهای انرژی و آب و هوا، تحقیقات، محیط‌ زیست، شركت ‌ها و موسسات كارآفرینی، امور انسانی، آموزش و حمل ‌ونقل، موگرینی را در این سفر همراهی می كنند. همچنین گفت وگو و همكاری ایران و اتحادیه در ارتباط با مسایل منطقه ای و فرامنطقه ای از دیگر مواردی است كه هیات اتحادیه ای و مسوولان عالی رتبه كشورمان در جریان این سفر به آن خواهند پرداخت.
پس از اعلان رسمی اجرای برجام كه سایه محدودیت های تحمیل شده را از سر ایران برداشت، بازیگران بین المللی از جمله اتحادیه اروپا خواستار ورود جدی به بازار 80 میلیونی و پر رونق ایران شدند تا با قدرت خاورمیانه ای پهناور و غنی از منابع انرژی، روابط نزدیكتری داشته باشند. در این میان، توانایی ها و مزیت های اقتصادی ایران در زمینه هایی مانند تولید مشترك می تواند 2 طرف را با توجه به موقعیت ژئواكونومیك ایران از منافع چشمگیری برخوردار سازد. در این پیوند، سفر موگرینی به تهران می تواند با دستاوردهای چشمگیری برای هر 2 طرف همراه باشد و ضمن تقویت روابط، فرایند گسترش پیوندهای ایران با اقتصاد جهان و پیوستن به نهادهای نظیر سازمان تجارت جهانی را شتاب بیشتری دهد.