تبریز جهان شهر ایران

آثارخانۀ تاریخی شهر خجند که ساختمانش همین چهار سال پیش گشایش یافت، اکنون به مهم‌ترین مکان دیدنی شهر تبدیل شده‌ و بازدید از آن جزء برنامه‌های حتمی مهمانان دومین شهر بزرگ تاجیکستان است. شاید به دلیل نمای ساختمان آن که به استحکانات عظیم باستانی می‌ماند و یادآور دژ بزرگی است که زمانی در کرانۀ رود سیر (سیحون) خودنمایی می‌کرد و گویا در سدۀ چهارم پیش از میلاد دیدبانگاه لشکر اسکندر مقدونی بوده. بازمانده‌های آن دژ کهن را می‌توان درست در کنار همین ساختمان جدید، امروز هم دید. و در واقع، بنای نو آثارخانه یا موزۀ تاریخی خجند در گوشۀ راست همان دژ باستانی بنا شده‌است.موزه جدید خجند

بازآفرینی صحنه‌هایی از تخت جمشید و مجسمۀ داریوش بزرگ توسط هنرمندان معاصر تاجیک تصویر کامل‌تری از تاریخ منطقه را به دست می‌دهد. دخمه‌ها و پاره‌هایی از یک تابوت چوبی بازمانده از سدۀ یک پیش میلاد از دین‌ و آیین‌های گوناگونی حکایت می‌کنند که در دوره‌های مختلف در منطقه رایج بوده‌اند. جنگ‌افزارها و کلاه‌خودی از دوران حملۀ مغول به خجند در سدۀ ۱۳ میلادی همراه با تندیس بزرگی از "تیمورملک"، دلاوری تاجیک که علیه مغول‌ها جنگید، بخشی مهم از تاریخ شهر و منطقه را بازگو می‌کنند. و دست‌خط‌های نادر شاهنامۀ فردوسی و منطق‌الطیر عطار به آثارخانه بُعد معنوی می‌دهند. خم‌های گلی بزرگ از سده‌های هفتم و هستم میلادی، شمعدان گلی عهد سامانیان، سکه‌های کوشانی و سامانی، آفتابۀ آراسته با نقش و نگار و قلمدان خاتمکاری‌شده از دوره‌های متأخرتر، از جملۀ اشیای دیگر آثارخانۀ تاریخی شهر خجند است.

موزۀ خجند امسال هشتادساله می‌شود، اما این موزه تا سال ۲۰۰۶ در جوار یک مسجد، محلی بود که کمتر مورد توجه عابران واقع می‌شد. با انتقال ده هزار شیء تاریخی نادر به ساختمان دژگونۀ جدید، این آثار تاریخی بیش از پیش جلب توجه می‌کند. این در حالی است که به گفتۀ "محرم عبدالله‌اوا"، از مسئولان آثارخانۀ تاریخی، ساختمان موزه هنوز تکمیل نشده‌ و تنها دو هزار عدد از اشیاء تاریخی در تالارهای آن قرار گرفته‌اند و با تکمیل ساختمان، مابقی آثار هم از انبارها به پشت شیشه‌ها و ردیف‌های موزه منتقل خواهند شد.

منبع: آسیایان