افغانستان به دنبال شریک مطمئنتری از ایران میگردد

آقای کرزای قصد سفر به روسيه و دیدار با مدودف را دارد. همانطور که میدانیم دو ماه پیش نیزدر نشست لیسبون روسیه اعلام آمادگى و همکاری با ناتو کرده بود. سوال اصلی که مطرح میشود این است که روسیه از این همکاری چه منافعی دارد و آیا افغانستان تمایل به دخالت و با همکاری روسیه با ناتو را دارد یا خیر.
گفتاری از بهرام امیر احمدیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل ایران و روسیه، برای دیپلماسی ایرانی:
یکی از دلایل سفر آقای کرزای به روسیه مسائل مرتبط با انرژی است. همانطور که میدانیم پشتیبانی لجستیک از نیروهای ناتو به ویژه در زمینه انرژی سوخت ماشین جنگی از طریق جنوب بسیار مشکل شده است، به دلیل اینکه تانکرها را آتش زدند و دومین راه این بوده که از طریق ایران این سوخت وارد شود که ایران هم اجازه این کار را نداده که این سوخت از طریق ایران برای ناتو برود.
هرچند که در قالب این همکاری این شایعه به وجود آمده که این تانکرهای سوخت برای ناتوست و مردم افغانستان هم در مقابل سفارت ایران در کابل و کنسولگری ایران در هرات تظاهرات کردند و اعتراض کردند که این سوخت برای مردم افغانستان است و نه برای ناتو. از طرفی هم ناتو نیزاعلام کرده است تانکرهای سوخت که متوقف شده برای ناتو نبوده و ما از مسیر دیگری برای انتقال سوخت خود استفاده کردهایم. مسیر دیگری که ناتو دارد از طریق شمال افغانستان، مزار شریف، میباشد که تا حدی ناامن است.
همچنین میتواند از آسیای مرکزی، ترکمنستان و یا از ازبکستان باشد. در هر صورت به نظر میرسد این دو کشور یعنی روسیه و امریکا مایل به همکاری با افغانستان هستند به ویژه از طریق ازبکستان است که اگر از بندر حیرتان بگذرند وارد افغانستان میشود.
یکی از اهداف اصلی سفر آقای کرزای نیز برای دریافت سوخت از روسیه است؛ که میتواند سوخت را از خاک ازبکستان وارد کند. ازبکستان هم موافقت کرده و پایگاه نیز داده و این پایگاه که در نزدیکی مرز افغانستان است را در اختیار نیروهای ناتو نیز قرار داده است.
از طرف دیگر روسیه و اوکراین نیزفضای هوایی داده است، بدین معنا که مسیر به این شکل است که ابتدا باید از اوکراین، روسیه، قزاقستان و بعد ازبکستان بگذرد. بنابراین چنین مسیر هوایی آماده است. مسئله دیگری که مورد توجه است چند ماه پیش بود که نیروهای امریکایی با نیروهای روسی همکاری کردند و عملیاتی را برای مبارزه با مواد مخدر انجام دادند که گفته شده بود که این عملیات بدون هماهنگی با افغانستان این دو کشور با یکدیگر همکاری کردند.
به نظر میرسد روسیه از آن زمان برای همکاری بیشتر در شورای ناتو فعالتر شده است. بنابراین امریکا و روسیه برای به پیروزی رساندن ناتو با یکدیگر در مورد افغانستان در حال همکاری هستند. چراکه در گذشته گفته میشد روسیه علاقهای به پیروزی ناتو ندارد و حتی برخی از منابع خبری اعلام میکردند که شورشیان طالبان زیر نظر روسیه عمل میکنند ولی بعد معلوم شد این کشور پاکستان است که به آنها کمک میکند.
اما همانطور که امروز شاهد آن هستیم روسیه با امریکا همکاری بیشتری را دارد و در شورای ناتو نیز فعالتر شده است. همچنین سپر دفاع موشکی که در اروپای شرقی و در مناطق شمال غربی روسیه به صورت تعلیق درآمد.
تمامی این مسائل منجر به این شده است که روسیه با ناتو درمورد افغانستان همکاری کند، هرچند که روسیه با افغانستان مرز مشترک ندارد ولی این امر حیاتی است چراکه از طریق جمهوری آسیای مرکزی مواد مخدر و به ویژه در کشتار جمعی، تروریسم بینالملل، کمک به مسلمانان بنیادگرایی که در قفقاز شمالی در منطقه آسیایی به ویژه در منطقه سیبری روسیه هستند که ممکن است ناآرامیهایی به وجود آید از طریق راههای کوهستانی صعبالعبوری که در منطقه هست و میتواند از افغانستان سرچشمه بگیرد.
بنابراین آقای کرزای در دیدار خودش با مدودف اهداف متعددی دارد؛ به عقیده من درنگاه اول قدمهای مثبتی در مورد افغانستان باید برداشته شود، به ویژه همانطور که میدانیم خط لوله نفت تاپی که از ترکمنستان بعد افغانستان و سپس به پاکستان و در آخر به هندوستان میرود و در حقیقت جایگزینی هست برای خط لوله صلح ما که از اقدامات و فعالیت کافی و لازم برخوردار نیست و انها از این فضایی که جمهوری اسلامی ایران هم از داخل و هم از خارج با مشکلاتی مواجه شده استفاده کرده و طبیعتا آقای کرزای به دنبال شریک مطمئنتری میگردد که هم بتواند با امریکا همکاری داشته باشد و هم با آنها.
واضح است که ایران میتواند به افغانستان کمک کند ولی مانع امریکا و ناتو جلوی فعالیت ایران را گرفته است و نمیتواند به ایفای نقش بیشتری در افغانستان بپردازد.
بنابراین آقای کرزای به این سمت سوق پیدا میکند که به دنبال نیرویی در منطقه بگردد که هم بتواند از آن سوخت و هم کمکهای مالی دریافت کند و همچنین بین این کشور که قصد همکاری با آن را دارد با امریکا موازنه ایجاد کند. به همین سبب نزدیکی افغانستان و روسیه را با این دلایل میتوان ارزیابی کرد.
منبع: دپیلماسی ایرانی
+ نوشته شده در سه شنبه بیست و هشتم دی ۱۳۸۹ ساعت 18:3 توسط احمدعلی بوستان سعدی
|