مسكو - روابط ميان ايران و روسيه درسال 2010 به دليل مخالفت هاي مسكو با اقدامات يكجانبه واشنگتن عليه تهران و نيز سوخت گذاري نيروگاه هسته اي بوشهر با توسعه همراه بوده است ،اما خودداري روسيه از اجراي يك تعهد فني و دفاعي با ايران ،به اين مناسبات خدشه وارد كرد.

به گزارش ايرنا از مسكو، بسياري از مقامهاي روس ازجمله \'ولاديمير پوتين\' نخست وزير روسيه همچنان درباره ايران و موضوع برنامه هسته اي اين كشور ،داراي ديدگاههاي مثبت هستند و اين امر باعث شده است ، تا فشارها و تلاش هاي آمريكا و غرب براي دور ساختن دو كشور از يكديگر و قطع همكاري هاي دوجانبه بي نتيجه بماند.
\'ولاديمير پوتين\' نخست وزير روسيه كه همچون سالهاي گذشته در راس جناح طرفدار توسعه روابط روسيه و ايران قرار دارد، در سال 2010 در گفت و گو با شبكه تلويزيوني آمريكايي \'سي.ان.ان\'، ادعاي آمريكا عليه برنامه هسته اي ايران را رد كرده و استراتژي آمريكا در زمينه ايران بويژه تهديد قلمداد كردن برنامه هسته اي ايران را مردود دانست.
اين سياستمدار روس با بيان اينكه، ما معتقديم كه برنامه هسته اي ايران داراي ماهيت نظامي نيست، گفت: مسكو دليلي براي ترديد و مشكوك شدن به ايران درتلاش براي دستيابي به سلاح هسته اي نمي بيند.
پوتين گفت: برنامه هسته اي ايران 20 سال است كه اجرا مي شود و در سالهاي اخير، ايران آمادگي خود را به گفت و گو با جامعه جهاني و آژانس بين المللي انرژي اتمي نشان داده است و بر عقيده خود استوار هستم كه ايران حق دارد تحت نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي ، برنامه هسته اي خود را اجرا كند.
مقامهاي ديگر روس نيز در يك سال اخير بويژه در ماههاي پاياني سال 2010 تلاش هاي گسترده اي را براي ازسرگيري مذاكرات ايران و گروه 1+5 بعمل آوردند.
\'سرگئي لاوروف\' وزير امور خارجه و \'سرگئي ريابكوف\' معاون وي و مذاكره كننده ارشد هسته اي روسيه از جمله افرادي بودند كه در ديدارهاي خارجي و اظهارنظرهاي رسمي ،بارها بر لزوم ازسرگيري مذاكرات با ايران بدون پيش شرط و با احترام به مواضع تهران تاكيد كردند.
\' لاوروف\' اعلام كرد كه بايد شرايط براي جلب مشاركت ايران در امور منطقه اي تامين و از ظرفيت ها و توانمندي هاي اين كشور براي حل مسائل منطقه اي استفاده شود.
وي مذاكره را تنها راه حل موضوع فعاليت هاي هسته اي ايران دانسته و با تاكيد بر اهميت ازسرگيري مذاكرات ايران و 1+5 گفت: از مذاكرات ايران و گروه 1+5 استقبال مي كنيم و آن را در جهت حل و فصل تنش ها پيرامون مسئله ايران مي دانيم.
\'سرگئي ريابكوف\' معاون وزير خارجه و مذاكره كننده ارشد هسته اي روسيه هم در سال گذشته ميلادي ،خواستار ازسرگيري مذاكرات گروه 1+5 و ايران شد و اعلام كرد: در اين مذاكرات تمام موارد و پيشنهادات مطرح شده توسط طرفين بايد مورد بحث و مذاكره قرار گيرد و نبايد از پيشنهادات تهران نيز طفره برويم.
ريابكوف در كنفرانس بين المللي خلع سلاح هسته اي در تهران هم شركت كرد و در سخناني ، برگزاري آن را يك موفقيت بزرگ براي دولت ايران عنوان و تصريح كرد: كنفرانس تهران فرصت بسيار خوبي بود تا مقامات ايراني مواضع خود را از طريق گفت وگو و سخنراني در رابطه با خلع سلاح به گوش جهانيان برسانند.
تحريم ايران از سوي آمريكا و معدود متحدان غربي اين كشوز مسئله ديگري است كه واشنگتن آن را با دستاويز قرار دادن برنامه هسته اي ايران و طرح ادعاهاي بي اساس و تكراري با هدف اعمال فشار به اين كشور اعمال كرده است .
روسيه بارها با سياست تحريم ايران از طرف آمريكا ابراز مخالفت كرده است و \'ولاديمير پوتين\' نخست وزير روسيه اعلام كرد تحريم ايران كارساز نيست و \'سرگئي لاوروف\' وزير امور خارجه روسيه هم گفت: روسيه مخالف تحريم ايران است و آن را شيوه مناسب براي حل و فصل وضعيت پيرامون برنامه هسته اي ايران نمي داند.
مقام هاي روس در مسئله همراهي مسكو با سياست هاي ضد ايراني امريكا دچار دو دستگي شدند و در حالي كه اكثر مقامهاي روس بويژه پوتين با تحريم ايران مخالفت كرده بودند، برخي ديگر از مقامهاي اين كشور همچون \'دميتري مدوديف\' مواضع همسو با غرب و آمريكا در اين زمينه اتخاذ كرد.
مدوديف علت حمايت خود از اين سياست دسيسه جويانه آمريكا عليه ايران را ، خودداري تهران از توقف غني سازي اورانيوم عنوان و ابراز اميدواري كرده بود كه ايران به همكاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي ادامه دهد.
اما بسياري از كارشناسان و صاحبنظران سياسي، علت اصلي همسويي مدوديف با سياست هاي آمريكا عليه ايران را نتيجه يك توافق پنهاني ميان واشنگتن و مسكو دانستند.
به عقيده اين كارشناسان، روسيه براي جلب موافقت آمريكا براي امضاي پيمان جديد كاهش تسليحات تهاجمي راهبردي \'استارت-2\' ،با اين سياست آمريكا عليه ايران همسويي كرد.
گروه ديگر از كارشناسان گفتند: روسيه به اميد استفاده از تجارب علمي و فناوري هاي پيشرفته در آمريكا براي مدرن سازي اين كشور، به رويكرد تحريم هاي سازمان ملل عليه ايران پيوست.
دكتر \'محمود احمدي نژاد\' رييس جمهوري ايران با توجه به اين مسئله ، با واقع بيني ، عواقب چنين سياستي را به روسيه گوشزد كرده و مسوولان اين كشور را از همسويي با سياست هاي خصومت جويانه و ترفندهاي آمريكا عليه ايران برحذر داشت.
رييس جمهوري اسلامي ايران، همچنين بر لزوم اجراي قرارداد تحويل مجموعه هاي پدافند موشكي روسي \'اس-300\' به ايران تاكيد كرد.
روسيه كه پيشتر اعلام كرده بود كه قرارداد فروش \'اس-300\' به ايران، مشمول تحريم اين كشور نمي شود، از اجراي اين قرارداد تسليحاتي با ايران خودداري كرد.
كارشناسان روس معتقدند كه اين اقدام روسيه به زيان اين كشور خواهد بود.
\'رجب صفراف\' رييس مركز مطالعات ايران معاصر روسيه در يك كنفرانس خبري در مسكو اعلام كرد: تحويل ندادن مجموعه هاي پدافند موشكي \'اس-300\' به ايران بزرگترين اشتباه روسيه در چند سال اخير است.
سوخت گذاري و راه اندازي نيروگاه هسته اي بوشهر كه مراحل آن از شهريور ماه سال گذشته ميلادي آغاز و با موفقيت به انجام رسيد، رويدادي مهم و مثبت در روابط تهران و مسكو قلمداد شده است.
آمريكا تلاش هاي گسترده اي را در سالهاي اخير براي جلوگيري از تكميل نيروگاه هسته اي بوشهر بعمل آورده و از راههاي مختلف بويژه اعمال فشار براي جلوگيري از راه اندازي و بهره برداري از اين مركز توليد برق هسته اي تلاش كرد.
مقامهاي ارشد آمريكايي ازجمله \'باراك اوباما\' رييس جمهوري و \'هيلاري كلينتون\' وزير امور خارجه آمريكا، در سفرهاي خود به روسيه يا ديدار با مقامهاي روس در كشورهاي ديگر ، خودداري مسكو از راه اندازي نيروگاه هسته اي بوشهر را در دستور كار داشتند.
\'ولاديمير پوتين\' نخست وزير روسيه ، همزمان با سفر كلينتون به مسكو دستور راه اندازي نيروگاه بوشهر را در تابستان سال 2010 صادر كرد.
مقامهاي روس از راه اندازي نيروگاه بوشهر استقبال كردند و لاوروف وزير امور خارجه اين كشور از همكاري هسته‌اي روسيه با ايران حمايت كرد.
راه اندازي نيروگاه هسته اي بوشهر هرچند كه واقعه بسيار مهم در روابط مسكو و تهران در سال 2010 عنوان شده است ،اما تنها زمينه همكاري دو كشور همسايه نبوده و روسيه و ايران در عرصه هاي مهم ديگر همچون اقتصادي ، امنيتي و فرهنگي به توسعه همكاري ها همت گماشتند.
سفر و ديدارهاي مقامهاي ايران و روسيه و مذاكرات آنها بويژه ديدار \'محمود احمدي نژاد\' و \'دميتري مدوديف\' روساي جمهوري دو كشور حاشيه اجلاس سران پنج كشور ساحلي در باكو و نيز سفر مقامهاي ديگر روس همچون \'سرگئي ريابكوف\' معاون وزير خارجه ، \'الكساندر اودييف\' وزير فرهنگ و \'ويكتور ايوانف\' رييس سازمان مبارزه با قاچاق مواد مخدر روسيه به ايران ، نقش مهمي در توسعه روابط دوجانبه داشت.
سفر مقامهاي ايراني به مسكو ، ازجمله \'محمد جواد محمدي زاده\' معاون رييس جمهور و رييس سازمان حفاظت محيط زيست و \'مسعود ميركاظمي\' وزير نفت ايران به روسيه هم در اين روند تاثير بسزايي داشت.
در اين ديدارها ،زمينه هاي همكاري هاي دو كشور در عرصه هاي مهمي همچون اقتصادي، انرژي، امنيتي، فرهنگي، حفاظت از منابع طبيعي و مبارزه با قاچاق مواد مخدر مورد بررسي و طرفين براي توسعه همكاري هاي دوجانبه توافق كردند.
به عقيده بسياري از مقامها و كارشناسان روس ،روابط ايران و روسيه از دورنماي خوبي براي توسعه برخوردار است.
به عقيده صاحبنظران سياسي، همسايگي دو كشور، موقعيت ژئوپليتيكي خاص منطقه و فرصت ها و تهديدهاي مشترك ازجمله مسئله گسترش ناتو به شرق و تلاش اين پيمان براي نفوذ در منطقه قفقاز و درياي خزر ، لزوم تشريك مساعي روسيه و ايران در عرصه منطقه اي را بمراتب افزايش داده است.
تهران و مسكو در چارچوب همكاري هاي منطقه اي خود به عنوان دو قدرت بزرگ منطقه، همكاري هاي سودمندي در عرصه هاي مهمي همچون مبارزه با قاچاق مواد مخدر و تامين امنيت درياي خزر داشتند.
كارشناسان معتقدند كه در چنين شرايطي كه مسكو و تهران اجازه جولان به نيروهاي خارجي در منطقه را نمي دهند ، آمريكا و غرب ، همكاري هاي ايران و روسيه را مانع جدي بر سر توسعه طلبي خود مي بينند و به همين دليل تلاش هاي خود را براي ايجاد خدشه در همكاري هاي دو كشور متمركز كرده اند.
اين سياست غرب بويژه پس از افزايش نقش درياي خزر در تامين امنيت انرژي در عرصه بين المللي و در سطح اروپا و تلاش غرب براي احداث خط لوله گاز به منظور كاهش وابستگي از گاز روسيه، براي دور ساختن تهران و مسكو از يكديگر تشديد شده است.
سفير ايران در روسيه با ابراز خوش بيني در باره روابط ايران و روسيه و با اشاره به وجود تهديدهاي مشترك براي دو كشور و ضرورت تبديل آن به فرصت براي همكاري مشترك اعلام كرد: اميدواريم درسال جديد براساس اعتماد و احترام متقابل و اصل حسن همجواري و با نگاه به اهميت پيشبرد منافع راهبردي و پايدار ميان دو كشور، شاهد گسترش و تعميق روابط في مابين ايران و روسيه باشيم .
ايران و روسيه به عنوان دو قدرت ،داراي مواضع و سياست هاي يكسان درباره مسايل منطقه اي هستند و افزايش همكاري هاي متقابل دو كشور مانع تحقق طرحهاي سياسي غرب براي مخدوش كردن روابط و مناسبات دوجانبه خواهد بود.
ايران در تامين امنيت و برقراري ثبات در منطقه قفقاز همواره نقش فعالي ايفا كرده و تلاش هاي تهران بر تداوم صلح و آرامش در اين منطقه متمركز مي باشد، بنابراين تحكيم همكاري هاي امنيتي و منطقه اي ميان ايران و روسيه ضامن جلوگيري از دخالت كشورهاي ثالث در امور اين منطقه است و اين امر به بهبود مناسبات و گسترش روابط دوجانبه و چند جانبه منطقه اي كمك و مساعدت مي كند.
ايران و روسيه به عنوان دو كشور همسايه و دوست به همكاري با يكديگر نيازمند بوده
و بهبود مناسبات ميان دو كشور بسود همكاري هاي منطقه اي و سدي در برابر سياست هاي مداخله جويانه كشورهاي بيگانه مي باشد.
منبع: خبرگزاری روسیه