صاحبنظران كشورهاي عضو سازمان شانگهاي اعلام كردند كه عضويت ايران براي اين سازمان همراه با مزايا و منافع زيادي است و سازمان شانگهاي بايد عضويت ايران را مورد بررسي قرار دهد.به گزارش خبرگزاري فارس به ابتكار خبرگزاري روسي "انفو روس " و با همكاري بنياد "ابرت " نهاد اجتماعي "الكساندر كنيازف " و موسسه تصميمات سياسي قزاقستان ميزگردي سياسي تحت عنوان "دورنماي همكاري ايران و سازمان همكاري هاي شانگهاي " برگزار شد.در اين ميزگرد كه با حضور فعال كارشناسان و صاحبنظران كشورهاي عضو سازمان همكاري هاي شانگهاي همراه بود، بر اهميت عضويت كامل جمهوري اسلامي ايران به عنوان قدرتي منطقه‌اي و كشوري داراي ظرفيت‌هاي بسيار بالاي اقتصادي، تاكيد شد. در اين نشست مطرح شد كه بحث توسعه سازمان همكاري‌هاي شانگهاي با معاملات كلان قدرت‌ها در ارتباط بوده كه نمونه برجسته آن، توقف گسترش ناتو به شرق همزمان با افزايش تعداد اعضاي اصلي سازمان همكاري‌هاي شانگهاي است.

"الكساندر كنيازف " كارشناس ارشد انستيتوي شرق شناسي آكادمي علوم روسيه، در اين ميزگرد با اشاره به اهميت حضور و همكاري ايران در سازمان همكاري‌هاي شانگهاي، اظهار داشت: "با توجه به نياز متقابل سازمان همكاري شانگهاي و ايران به يكديگر در 5/1 سال اخير، چندين نهاد مطالعاتي روسيه و منطقه اقدام به برگزاري همايش‌هاي بين‌المللي با عنوان "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي و ظرفيت كشورهاي ناظر " در منطقه "اسيك كول " قرقيزستان كردند كه در تمامي همايش‌ها به نقش و جايگاه جمهوري اسلامي ايران در ميان اعضاي ناظر سازمان توجهي ويژه مبذول شده بود. موقعي كه از همكاري ايران و سازمان همكاري‌هاي شانگهاي سخني مي‌گوييم به طور عيني ايران و آسياي مركزي را در نظر داريم كه در مسير تاريخ هميشه به هم مرتبط بوده و بالاترين ميزان روابط و معادلات فرهنگي و تجاري را داشته‌اند بطوري كه بنابراين آسياي مركزي منهاي ايران قابل تصور نيست".

این كارشناس مسائل سياسي منطقه تصریح كرد:" درآخرين نشست سران سازمان همكاري‌هاي شانگهاي در تاشكند مقررات پذيرش اعضاي جديد به تصويب رسيد كه عملا راه را براي عضويت ايران مسدود كرد ولي براي صاحبنظران و كارشناسان مسائل سياسي و اقتصادي منطقه روشن است كه سازمان ناگزير از پذيرش ايران در سال‌هاي آينده خواهد بود". وي حضورايران در سازمان همكاري‌هاي شانگهاي را فرصتي مناسب در جهت افزايش ميزان معاملات تجاري و اقتصادي دانست و يادآور شد:" 2 سال پيش ضمن چاپ مطلبي در رسانه‌هاي منطقه‌اي با نام "فرصتي براي سازمان همكاري هاي شانگهاي " نوشته بودم كه با عضويت ايران اين سازمان وارد مرحله جديد شده و جايگاه خود در عرصه معادلات منطقه‌اي و بين‌المللي را به مراتب بالا مي‌برد كه اين واقعيت امروز بيش از هر زماني ديگر و به خصوص در پي نشست ناكام سران "سازمان امنيت و همكاري اروپا" در آستانه كه بي اثر بودن اين سازمان در حل و فصل مسائل منطقه‌اي را به نمايش گذاشت، محسوس شده است. متاسفانه برخي از اعضا و از جمله روسيه اقدامات خود را با اين ملاحظه به پيش مي‌برند كه " غربي‌ها چه خواهند گفت؟ " در حالي كه اين نوع تفكر عايدي براي كشورهاي عضو ندارد جز اينكه آنان را درگير مسائل داخلي نگاه خواهد داشت".

پروفسر"ولادمير پلاستون" استاد دانشگاه دولتي "نواسبرسك " روسيه نيز عضويت ايران در سازمان همكاري‌هاي شانگهاي را در راستاي كمك به تحقق اهداف اقتصادي و امنيتي اين سازمان دانست و گفت:" تقويت فضاي حسن تفاهم ميان ايران با كشورهاي عضو از جمله روسيه موضوع مهمي است. زيرا از راه تقويت فضاي اعتماد متقابل مي‌توان به رفع خيلي از مسائل و مشكلات در سطح روابط 2 جانبه و منطقه‌اي دست يافت. هرچند برخي ازكشورهاي غربي و به ويژه آمريكا تلاش مي‌كنند تا مسكو و تهران را نسبت به يكديگر بي اعتماد سازند اما حضور كامل ايران در" سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" فرصت‌هاي جديدي را براي همكاري‌هاي متنوع اقتصادي، انرژي و امنيتي تهران با تمامي كشورهاي عضو فراهم خواهد كرد".

"منوچهر مرادي " سفير ایران درقرقيزستان، برگزاري چنين جلساتي را به منظور طرح و بررسي ديدگاه‌هاي كارشناسي پيرامون دورنماي همكاري‌هاي ايران و سازمان همكاري‌هاي شانگهاي اقدامي ارزشمند دانست و توجه شركت كنندگان را به اهداف و نگاه تهران نسبت به اين سازمان جلب كرد. وی تصريح كرد: "توجه ايران در رابطه با" سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" به صورتي عمده بر روي 3 محور متمركز شده است، اول، اعتقاد و تمايل به منطقه گرايي در سطح جهان. دوم، وجود تهديدات و چالش هاي مشترك براي كشورهاي عضو و سوم، نياز به توسعه همكاري‌هاي مشترك اقتصادي كه بيش از گذشته در منطقه احساس مي‌شود".

سفير ایران امنيت و اقتصاد را زمينه‌هاي مهم فعاليت براي اين سازمان دانست و افزود: "در زمينه امنيت، ايجاد اعتماد ميان كشورهاي منطقه از راه همكاري هدفي مهم ارزيابي مي‌شود و اين در حالي است كه براي كشورهاي عضو مبارزه با تروريسم، افراط‌گرايي، جدايي خواهي و مواد مخدر بيش از پيش حايز اهميت است". او در بحث همكاري‌هاي اقتصادي با اشاره به ظرفيت‌هاي بزرگ اقتصادي، انرژي و تجاري اعضا، تصريح كرد:" سازمان همكاري‌هاي شانگهاي در صورت انتخاب مسير درست مي‌تواند به عنوان سازمان بين‌المللي موثر در مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي ايفاي نقش كند. منطقه گرايي از اصل هاي مهم سياست خارجي جمهوري اسلامي است و چنانچه در راستاي تحقق منافع مشترك اقتصادي، انرژي، تجاري و امنيتي كشورهاي منطقه اقدامات مثبتي طراحي شود به طور قطع هم به توسعه مشترك اقتصادي و اجتماعي و هم به تحكيم ثبات و امنيت منطقه‌اي كمك خواهد كرد. از اين منظر ايران آماده گسترش همكاري‌هاي منطقه‌اي بوده و در كنار ظرفيت‌هاي اقتصادي، انرژي، حمل و نقل، آمادگي دارد تجربيات بسيار مفيد فني-مهندسي خود را نيز در اختيار كشورهاي عضو قرار دهد.

"مرادی" افزود: "با توجه به موقعيت جغرافيايي و ارتباط تاريخي با آسياي مركزي، قفقاز، خليج فارس و آسياي غربي، عضويت ايران براي "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" منافع و مزاياي فراواني به همراه خواهد داشت. از سوي ديگر ايران با كشورهاي عضو اين سازمان در بيشتر مسائل منطقه‌اي و بين‌المللي مواضع مشتركي داشته كه به عنوان نقطه قوت سازمان همكاري‌هاي شانگهاي قابل بررسي است". وی با اشاره به عدم تمايل روسيه و چين به ورودكامل ايران به"سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" تصريح كرد: " چنين به نظر مي‌رسد كه اين دو كشور علاقه‌مند عضويت كامل ايران در اين سازمان نيستند در حالي كه با ورود ايران و ساير ناظران، سازمان همكاري‌هاي شانگهاي مي‌تواند به يك سازمان موثر بين‌المللي تبديل شود و به ديگران اجازه ندهد كه با بهانه‌هاي خود ساخته، حضور در منطقه را توجيه كنند".

"مراد سويونبايف " كارشناس سياسي قرقيزستان، نقش اعضاي قدرتمند نظير روسيه را مهم دانست و تاكيد كرد:" به نظر مي‌رسد كه گاهي بحث توسعه "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" با معاملات كلان قدرت‌ها ار تباط پيدا مي‌كند كه نمونه آن توقف گسترش ناتو به شرق، همزمان با افزايش تعداد اعضاي اصلي" سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" است. متاسفانه اين سازمان هنوز ابزار‌ها و مكانيسم‌هاي لازم براي حركت در مسير مستقل را تدارك نديده كه همين امر در نهايت موجب مي‌شود تا با نگاه به غرب اقدامات خود را انجام دهد."سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" همگرايي منطقه‌اي را هدف خود اعلام كرده است كه از ميان كشورهاي عضو، تنها چين به گونه‌اي جدي به دنبال تحقق چنين رويكردي است".

"ژانارا سلطان بيك اوا " كارشناس سياسي قزاقستان با اشاره به تاريخ شكل گيري سازمان همكاري‌هاي شانگهاي، خاطرنشان كرد: "حادثه 11 سپتامبر 2001 میلادی آمريكا، از دلايل تشكيل اين سازمان بود و در طول 10 ساله اخير، آمريكا و غرب همواره به اين سازمان به عنوان وزنه‌اي در مقابل ناتو نگاه كرده‌اند زيرا در حال حاضر دو كشور داراي زرادخانه هسته‌اي در اين سازمان حضور داشته و دو كشور ديگر داراي قدرت هسته‌اي، عضو ناظر آن هستند".وي با اشاره به اهداف قدرت‌ها از حضور در سازمان‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي، تصريح كرد: "در فضاي "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي"، چالش‌هايي جدي وجود دارد كه زمينه توجه و حضور بازيكنان غير منطقه‌اي را فراهم كرده است. مثلا با شعار مبارزه با تروريسم بين‌المللي در افغانستان، پايگاه‌هاي نظامي ائتلاف بين‌المللي در منطقه ايجاد شد در حالي كه امروز چيزي جز حضور آمريكا در منطقه عايد ديگري براي كشورهاي عضو نداشته است".او يادآور شد:" ايران داراي نظام اقتصادي رقابت پذير و با قابليت‌هاي همگرايي با روسيه، چين، اروپا، آسيا و تمامي مناطق و كشورهاي دنيا است كه اين ويژگي، ايران را از ديگر كشورهاي منطقه متمايز ساخته است".

"الكساندربارويناك"محقق مسايل منطقه‌اي درقرقيزستان نيزعضويت ايران را براي سازمان همكاري‌هاي شانگهاي فرصتي مغتنم دانست و اذعان كرد: "مشكل كشورهاي عضو اين سازمان و بيشتر كشورهاي دنيا عدم وجود ايدئولوژي صحيح و سالم است كه بتواند بشر را به راه خدا هدايت كند و ايران با داشتن ايدئولوژي خدامحور مي‌تواند فضاي اين سازمان را متحول كند.ما شاهد آن هستيم كه حاكميت نظام سكولار چه پيامدهاي داشته و نمونه‌هاي از آن را در اقدامات غير انساني بخشي از مردم و فسادزدگي عده‌اي از مديران مادي گراي كشورهاي جهان و ازجمله شوروي سابق به خوبي مشاهده مي‌كنيم". وي در رابطه با دورنماي توسعه سازمان همكاري‌هاي شانگهاي تاكيد كرد: "مادامي كه بر فضاي سازمان يك ايدئولوژي فراگير و مورد تائيد همه ملت‌ها حكومت نكند به آينده روشن سازمان همكاري‌هاي شانگهاي نمي‌توان اميدوار بود".اين صاحبنظر مطرح آسياي مركزي تاكيد كرد:" ايران بايد در سازمان همكاري هاي شانگهاي پذيرفته شود و در كنار همكاري‌هاي اقتصادي و امنيتي، بايستي كاربرد ايدئولوژي صحيح و مورد نياز تمامي ملت‌ها كه همان اعتقاد به خداوند است لحاظ و در اولويت مسائل كاري قرار داده شود".

"آندرانيك درنكيان " كارشناس روس نيز ايران را از مهمترين كشورهاي منطقه دانست و حضور فعال تهران در سازمان‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي را به سود رسيدگي هر چه بهتر به مسائل سياسي، اقتصادي و امنيتي موجود عنوان كرد.اين صاحبنظر مسايل سياسي و امنيتي منطقه تصريح كرد:" روسيه و چين حتي به بهاي تيره شدن روابط با غرب نيز بايد اقدام به پذيرش ايران در "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" كنند. اگر" سازمان شانگهاي "و به خصوص روسيه و چين اين فرصت را از دست بدهند و غرب موفق به برقراري ارتباط نزديك با ايران شود، ديگر ايران خواهد بود كه در بسياري از مسايل منطقه‌اي براي ديگران و از جمله اعضاي فعلي "سازمان همكاري‌هاي شانگهاي" شرايط تعيين خواهد كرد.

در اين ميزگرد بين‌المللي كارشناسان و صاحبنظران از ديگر كشورهاي عضو نيز شركت و سخنراني كردند و به اين نتيجه مشترك رسيدند كه عضويت جمهوري اسلامي ايران براي اين سازمان همراه با مزايا و منافع زيادي خواهد بود و سازمان همكاري‌هاي شانگهاي بايد با توجه به منافع كشورهاي عضو و نيازهاي سياسي، اقتصادي و امنيتي منطقه اين مهم را به انجام برساند./ ر

منبع:ایران شرقی