بروز زمينه هاي سردي مجدد در روابط جمهوري آذربايجان و آمريكا

باكو - برخي از رسانه هاي باكو با طرح اينكه جمهوري آذربايجان از آمريكا ناراضي است، از احتمال لغو برخي برنامه هاي مشترك دو كشور در بخش هاي نظامي خبر داده اند.
خبرگزاري آذري 'لنت .آذ' در مطلبي به نقل از يك مقام ارشد نظامي آذربايجان اعلام كرده است كه اين وضعيت به لغو يا تعليق برگزاري برخي برنامه هاي مشترك دو طرف كه براي سال 2011 در نظر گرفته شده اند، منجر خواهد شد.
از ديد اين مقام نظامي كه به نام او اشاره نشده است، لغو يا تعليق برنامه مشترك موسوم به امنيت درياي خزر و نيز استفاده هاي آمريكا از حريم هوايي جمهوري آذربايجان و برخي موارد ديگري در اين چارچوب در محافل سطح بالاي باكو در دست بررسي است.
به گفته وي در حالي كه كليات تصميمات جمهوري آذربايجان در اين زمينه ها به طرف آمريكايي اعلام شده است، جزئيات آن نيز در نشست مشترك همكاري هاي امنيتي و دفاعي دو كشورمورد مذاكره قرار خواهد گرفت.
روزنامه 'اكسپرس' چاپ باكو با انعكاس ديدگاه هاي اين مقام نظامي آذري تاكيد كرده است كه در گذشته آمريكا با عنوان آموزش نيروهاي نظامي و تامين امنيت دريايي مرزهاي جمهوري آذربايجان در خزر، طرح هاي مشتركي را با آذربايجان به اجرا گذاشته بود.
به نوشته اين روزنامه، آمريكا در پي قانون موسوم به حمايت از آزادي و ماده 907 آن كه كمك به جمهوري آذربايجان را تا زمان حل مناقشه قره باغ ممنوع كرده، كمك به اين كشور را صرفا به تامين تجهيزات ارتباطي نيروهاي آذري شركت كننده در عمليات صلح باني در خارج از اين كشور محدود كرده است.
اين روزنامه به نقل از 'محمد اقبال فاديلين' كارشناس مركز تحقيقات آوراسيا، خودداري آذربايجان از مشاركت در برخي برنامه هاي نظامي آمريكا را ممكن دانسته و نوشته است: خودداري آذربايجان از برگزاري رزمايش مشترك موسوم به 'پاسخ منطقه اي' در اوايل سالجاري و جلوگيري اين كشور از استفاده هواپيماهاي اكتشافي ناتو از حريم هوايي خود را قبلا شاهد بوديم و بر اين اساس تغيير در برنامه هاي از پيش در نظر گرفته شده در عرصه نظامي بازهم قابل انتظار است.
اين در حالي است كه ژنرال 'الچين قلي اف' فرمانده نيروهاي مرزباني جمهوري آذربايجان، چند روز قبل در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به مطالب منتشر شده از قول ديپلمات هاي سفارت آمريكا درباكو در مورد دولت و مقامات آذربايجان كه بخشي از آنها در سايت 'ويكي ليكس' منتشر و از سوي رياست جمهوري آذربايجان تكذيب شد، گفت: بعد از طرح اينگونه مسائل، زمينه اي براي همكاري وجود ندارد.
وي تاكيد كرد كه جمهوري آذربايجان برخلاف آمريكا با ديگر كشورها از جمله تركيه و كشورهاي ساحلي خزر روابط خوبي داشته و بر تقويت همكاري با آنان تاكيد دارد.
ابراز اين سخنان از سوي فرمانده مرزباني جمهوري آذربايجان در حالي انجام گرفت كه پيشتر در بخش تحت فرماندهي وي بيشترين زمينه همكاري با آمريكا مد نظر بود و همكاري هايي نيز انجام مي گرفت و گفته مي شود كه از سوي آمريكا به نيروهاي گارد ساحلي آذربايجان كمك هايي نيز شده بود.
' ايلديرم محمد اف' كارشناس يك مركز تحقيقات نظامي معتقد است: وضعيت ايجاد شده در روابط آذربايجان و آمريكا كه در پي افشاي اسناد ديپلماتيك ايجاد شد و دورويي مقامات آمريكايي را فاش كرد، در روابط نظامي دو طرف بدون تاثير نخواهد بود.
وي افزوده است: به موازات اين وضعيت، نزديكي بيشتر كشورهاي حوزه خزر، زمينه اي را براي منطقه مهيا كرده است كه ديگر نيازي به حضور نيروهاي آن سوي اقيانوس در منطقه نيست.
سران كشورهاي ساحلي خزر در جريان اجلاس سوم سران كه ماه گذشته در باكو برگزار شد، سند همكاري هاي امنيتي كشورهاي ساحلي را امضا كرده و با تاكيد بر غيرنظامي شدن دريا، هرگونه حضور نيروهاي فرامنطقه اي در خزر را نفي كردند.
اين كارشناس نظامي در عين حال تاكيد دارد كه كمك نظامي فعلي آمريكا به باكو جنبه نمادين داشته و در حد دادن نمونه اي از سلاح يا دانش نظامي است.
پيشتر رياست جمهوري آذربايجان با صدور بيانيه اي در اعتراض به اظهارات و مكاتبات ديپلمات هاي آمريكايي در باكو كه در 'ويكي ليكس' منتشر شده است، اعلام كرد: اين مطالب كذب محض بوده و با هدف ايجاد اختلاف ميان آذربايجان و همسايگانش منتشر شده است.
در برخي از اين اسناد سخنان منسوب به رييس جمهوري و وزير امورخارجه آذربايجان در مورد تركيه و ايران نقل شده كه اين سخنان با سياست رسمي دولت باكو همخواني ندارند.
علي حسن اف، مدير بخش سياسي نهاد رياست جمهوري آذربايجان نيز درمصاحبه اي با اشاره به اينكه برخي كشورها از حسن روابط جمهوري آذربايجان با همسايگانش ناخشنود هستند، انتشار مطالب مذكور را با هدف برهم زدن اين روابط عنوان كرد.
سفارت آمريكا در باكو هم هفته گذشته با انتشار بيانيه اي بدون تاييد يا تكذيب اين مطالب تاكيد كرد كه گزارش هاي ديپلمات هاي آمريكايي بر اساس تحليل آنها از وضعيت تهيه مي شود و سياست قطعي آمريكا نيست.
جمهوري آذربايجان پيشتر نيز در رابطه با برخي مسائل مرتبط با مناقشه قره باغ با آمريكا اختلاف نظر داشت.
سال گذشته و امسال مقامات اين كشور به اقدام آمريكا در تعيين كمك مالي به حكومت خودخوانده قره باغ كوهستاني اعتراض كردند و در اوايل سالجاري نيز دعوت اوباما از رييس جمهوري ارمنستان و ديدار با وي، در حالي كه از آذربايجان چنين دعوتي انجام نشده بود، به تشنج در روابط انجاميد.
جمهوري آذربايجان كه اين اقدام آمريكا را جانبداري از ارمنستان در مناقشه قره باغ عنوان كرده بود، اعلام نمود كه از آمريكا به عنوان يكي از سه كشور ميانجيگر گروه 'مينسك' براي حل مناقشه قره باغ، انتظار بيطرفي در اين موضوع را دارد و بر اين اساس هم يك رزمايش از پيش برنامه ريزي مشترك با آمريكا را بطور يكجانبه لغو كرد.
آمريكا نيز از حدود يك سال و نيم قبل كه ماموريت سفير قبلي اين كشور در باكو به اتمام رسيده، سفير جديد تعيين نكرده و در اين مدت سفارت آمريكا توسط سرپرستان موقت اداره مي شود.
گفته مي شود كه مقامات آمريكايي در سفر به باكو با آوردن پيام هايي درجهت تغيير در سياست آذربايجان با همسايگانش اصرار داشته اند كه اين كار ضمن مداخله در امور اين كشور با منافع ملي و سياست حسن همجواري آذربايجان با همسايگانش در تضاد است.