● نويسنده: سيد باقر - سيد جوادي
همايش دو روزه هم انديشي ايران وآفريقا با حضور ميهمانان چندي از كشورهاي مختلف آفريقايي از رئيس‌جمهور گرفته تا وزراي كابينه و برخي نخبگان دانشگاهي در دفتر مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد. در ميان ميهمانان خارجي، از جمله اقاي اسوم اهنسا آلكساندر وزير امور خارجه غنا به همراه خانم \"گلاديس بواتن\" مدير كل امور بين الملل وزارت فرهنگ غنا بود كه 6 روز ميهمان جمهوري اسلامي بوده و در اين مدت به ديد و بازديد و گفتگو‌هاي دو جانبه به منظور توسعه روابط فرهنگي پرداختند. 
عنوان دقيق وزارت فرهنگ غنا، وزير فرهنگ و امور قبايل غنا است. و با توجه به اهميت و جايگاه مهم قبايل و روساي آن در عرصه سياسي، فرهنگي و اجتماعي و چه بسا اقتصادي غنا، اهميت مقام اين وزير غنايي، بيش از آن كه مربوط به فرهنگ باشد در ارتباط با مديريت مهمترين بخش از جامعه غنا يعني امور قبايل است. در واقع مي‌توان به نوعي فرهنگ و قبايل غنا را دو عنوان با يك وجود در نظر گرفت. فرهنگ قبايل غنا آنچنان در ماهيت و موجوديت جامعه غنا تنيده است كه جدا سازي آن دو از يكديگر، چندان ساده به نظر نمي‌رسد. حتي گروه‌هاي مذهبي، ديني و احزاب سياسي نيز به نوعي در ارتباطي تنگاتنگ با قبايل قرار دارند. 
در يك تعريف عام و كلي از جايگاه و ويژگي اين كشور بايد گفت كه اين كشور هم اكنون با رشد اقتصادي 8 درصدي و با ثبات و نيز با امنيت سياسي و اجتماعي قابل تحسين، در جايگاه ويژه‌اي در ميان ساير كشورهاي آفريقايي بعد از آفريقاي جنوبي قرار دارد. تعداد جهانگردان خارجي در اين كشور سالانه به مرز دو ميليون نفر مي‌رسد. برآوردها از توليد گاز و نفت، درآمدي يك ميلياردي را براي اين كشور كوچك ولي با سرمايه منابع طبيعي فراوان، پيش‌بيني مي‌كند. تثبيت نظام سياسي اين كشور مي‌رود تا آن را ركورددار و الگوي نظام سياسي با ثبات در آفريقا پس از آفريقاي جنوبي معرفي كند. 
روابط سياسي و فرهنگي ايران و غنا به گفته وزير غنايي از دهه 50 شمسي آغاز شد ولي از اوايل دهه شصت هجري، صورت اجرايي به خود گرفت و هم اكنون علاوه بر نمايندگي سياسي و فرهنگي، بخش‌هاي ديگري چون دانشگاه اسلامي، جهاد كشاورزي، بخش خصوصي، هلال احمر نيز در اين كشور فعال هستند. هر چند كوشش‌ها براي توسعه و ارتقاي سطح روابط به ويژه با روي كار آمدن رئيس‌جمهور فعلي وابسته به حزب ملي دموكرات اين كشور كه در تاريخ نزديك به سي ساله خود، همواره ارتباط خوبي را با جمهوري اسلامي ايران داشته، همچنان ادامه دارد. 
به لحاظ گستردگي و تنوع ميهمانان آفريقايي و بعضا غير آفريقايي، به پيشنهاد وزارت امور خارجه كشورمان، بخشي از برنامه‌ريزي‌هاي مربوط به سفر هيات غنايي بر عهده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي گذاشته شد كه در اصل عهده‌دار ديپلماسي عمومي و فرهنگي كشور است. 
در اين راستا، من هم به عنوان كارشناس امور فرهنگي معاونت امور بين الملل سازمان، به نوعي در برنامه ريزي و همراهي هيات غنايي شركت جستم و لذا ناگزير شدم به مطالب و برنامه وزير غنايي به خاطر حساسيت جايگاه و مقام وي، توجه بيش‌تري داشته باشيم. 
يكي از نكاتي كه در سخنان اين وزير غنايي برايم جالب بود، خلاصه و مفيد گويي و عدم صرف وقت براي بيان مطالب كلي و شعاري بود. در تمام جلساتي كه در ديدار با وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و نيز استانداري اصفهان و غيره داشت، جز چند جمله از تعارفات معمول، به طور مشخص وارد بحث كاربردي وضعيت روابط فرهنگي، نيازها و برنامه‌ها مي‌شد. حتي در جلسه تخصصي كه در دفتر مطالعات وزارت امور خارجه با مديريت رياست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي برگزار شد، صرفا به بيان وضعيت فرهنگي غنا، سياست‌هاي كلان اين كشور در رابطه با دموكراسي، آزادي بيان، عقيده و گرايش‌هاي ديني، و زندگي مسالمت آميز ميان اقوام و پيروان اديان مختلف و نيازمندي‌ها و راه كارهاي عملي توسعه روابط با ايران اشاره كرد و از يك ربع زمان تعيين شده براي او، فراتر نرفت. 
نكته جالب ديگر، توجه به ضوابط فرهنگي جمهوري اسلامي بود. دقت در اين كه چه چيزي، به لحاظ فرهنگي و عرف اجتماعي مورد توجه نظام جمهوري اسلامي ايران است. در سفر به اصفهان، در بازديد‌ها از جمله به مزار شاعر و عارف شهير ايران، صائب تبريزي رفته بوديم يك زوج جوان نيز در آنجا بودند، راهنماي معرفي شده از سوي استانداري اصفهان كه الحق استادي زبردست و مترجمي توانا بود. آنها را به وزير غنايي و خانم گلاديس مدير كل حوزه وزارتي وي معرفي كرد. آقاي جوان علاوه بر دست دادن با وزير، دستش را به سمت خانم كلاديس 64 ساله دراز كرد ولي مدير كل امور بين الملل، دستش را پس كشيد. در هنگام بازگشت به او گفتم: چرا با آن جوان دست نداديد؟ نگاهي به من كرد و گفت: در قوانين شما، دست دادن با مردان بيگانه ممنوع است. 
جالب تر، تواضع همراه با خونسردي در عين وقار وي بود كه در همه ديدارها و برنامه‌ها، كاملا محسوس بود. به هر حال به رغم تلاش و كوشش برنامه‌ريزان و مجريان برنامه‌ها، ولي بروز مشكلاتي در پس و پيش شدن برنامه‌ها و تاخير و غيره يك امر عادي است. گاه كه دستپاچگي و احتمالا ناراحتيها را در برنامه‌ها مشاهده مي‌كرد، مي‌گفت: \"ناراحت نباش ما راحت هستيم. اين مسايل عادي است. \" و جالب‌تر آن كه از ته دل مي‌خنديد. البته چندان با اين روحيه خونسردي و دلشادي مردم غنا نا‌آشنا نبودم و در سفر بلند مدتم به اين كشور، آن را به واقع ديده بودم. به تعبيرم مردم غنا، در ميان مردم جهان تا آن جا كه من تجربه كرده‌ام، از شادترين، خونسردترين و دوست داشتني‌ترين مردم جهانند. 
در بازديد‌ها از اماكن ديدني اصفهان، در خيلي جاها، مردمي كه در اطراف ما بودند، درخواست مي‌كردند تا با او عكس يادگاري بگيرند و او همانند يك فرد عادي از آن استقبال مي‌كرد و مي‌خنديد و برايش بسيار جالب بود. 
در پذيراييها، كه به رسم ميهمان‌داري ما ايراني‌ها، انواع غذاها در سلف سرويس باز رستوران و هتل و سفارش منوها در جلوي ميز گذاشته مي‌شد، از جانب وزير مي‌شنيديم كه مي‌گفت: ما در غنا يك غذا بيش‌تر نمي‌خوريم و از اين خوردن‌ها و تنوع زياد، چندان خوشمان نمي‌آيد. 
وزير فرهنگ غنا، و همراهش، غروب شنبه 28 شهريور ايران را در حالي ترك گفتند كه وعده‌هاي بسياري را به ويژه در زمينه كمك به آموزش نيروي انساني اين كشور، از مسئولان بلند پايه ايران شنيدند، وعده‌هايي كه در مقابل سخنان ساده و بي‌آلايش وزير غنايي كه \"ما از شما ياد مي‌گيريم\" داده شد و اينك، نوبت به ايران رسيده است كه به وعده‌هايي كه داده جامه عمل بپوشاند تا اين مثل ايراني را واقعيت بخشند كه \"كار به عمل آيد به سخنداني نيست. \"
منبع: باشگاه اندیشه