اخیراً روزنامه «حریت» چاپ ترکیه خبر جنجال برانگیز را چاپ کرده است. روی اولین صفحه نشریه عکسهای سه دست اندر کار ارمنی: آلبرت اوهانجانیان، آرایک ماکاریان و ولادیمیر گالستیان چاپ شده است، آنها تمایل صدور گوشت از ارمنستان به ترکیه را ابراز کرده اند.

آرایک ماکاریان مدیر شرکت Global Armenia Business in Andarag Ltd. بعد از همایش «هند- ترکیه- کشورهای مشترک المنافع» در استانبول در مصاحبه گفت: «ارمنستان با کمال میل محصولات گوشتی به ترکیه صادر خواهد کرد».

نشریه خاطرنشان کرد: «این پیشنهاد با وجود مسأله گشودن مرز بین دو کشور انجام شده است». به احتمال قوی رسانه های خبری ترکیه از ابتکار دست اندر کاران ارمنی صادقانه تعجب کرده است. وزارت کشاورزی ارمنستان نیز تعجب کرده و حتی تاحدودی خشمگین شده است.

آشوت هوانسیان رئیس اداره دام پروری در این رابطه ابراز تعجب کرد. علاوه بر این، بگفته وی گراسیم آلاوردیان وزیر کشاورزی نیز صدور گوشت و بویژه گوشت گاو را صلاح نمی داند. حتی در دوران اتحاد شوروی و در شرایط واردات نسبتاً ثابت، ارمنستان کمبود این محصولات را داشت و به حساب بنیاد گوشت اتحاد شوروی از وضعیت سخت بیرون می آمد. کشورمان تاکنون به حساب دام خود حداکثر 45 درصد تقاضای گوشت را تأمین می کند.

تقاضای باقی مانده به حساب وادرات تأمین می شود. بگفته هوانسیان، سالانه 15 هزار تن گوشت گاو، 8-7 هزار تن گوشت خوک و 36 هزار تن گوشت مرغ وارد کشور می شود. کشورمان فقط گوشت گوسفند را به میزان کافی دارد. حتی صادرات گوسفند به ایران که از سال گذشته بطور فعال انجام می شود، در کشور کمبود گوشت گوسفند را ایجاد نکرده است چون به ایران گوسفندهایی صادر می شود که در داخل کشور تقاضای زیاد ندارد. ارامنه معمولاً به گوشت بره، یعنی گوسفندها به وزن 20-18 کیلوگرم ترجیح می دهند. اما گوشت گوسفندها به وزن 40 کیلوگرم  بدشواری فروخته می شود. لذا صادرات گوشت گوسفند به ایران به نفع پرورش دهندگان و فروشنده ها نیز می باشد. البته اگر میزان مجاز صادرات (سالانه حدود 160-150 هزار رأس) رعایت شود که خدا را شکر، رعایت می شود. در سال گذشته 147 هزار رأس به ایران صادر شده است، در ضمن 20 هزار رأس گوسفند از گرجستان به ایران منتقل شده است. لذا رئیس اداره اطمینان می دهد که علتی برای نگرانی در مورد کمبود احتمالی گوشت گوسفند وجود ندارد. اما وزارت با صدور گوشت گاو مخالف است. 

سالانه در ارمنستان 126 هزار تن گوشت تولید می شود. اما از این میزان فقط 85-80 هزار تن وزن خالص در می آید. حدود 58 هزار تن گوشت هم وارد می شود. یعنی کلاً سالانه در کشور حدود 143 هزار تن مصرف می شود. در صورتیکه طبق موازین بیولوژیک جمعیت ما سالانه به 230-220 هزار تن گوشت نیاز دارد.  در ضمن بیشتر از همه یعنی حدود 15 هزار  تن گوشت گاو وارد می شود لذا آشکار است که تقاضای آن بیشتر از گوشت خوک و مرغ است. افزایش قیمت گوشت گاو در دوران اخیر نیز همین مورد را اثبات می کند.

اکنون میانگین قیمت یک کیلوگرم 2300-2200 درام است. در صورتیکه طی 6-5 سال اخیر قیمت گوشت گاو 1600-1500 درام بود. این امر نشانگر کمبود گوشت در بازار می باشد. طبیعتاً در صورت اجرای برنامه صدور گوشت به ترکیه قیمت مجدداً افزایش خواهد یافت. در ضمن، اجرای این ابتکار هم بعید نمی باشد چون تولید کنندگان گوشت نیز به فروش کالای خود علاقمند هستند. بگفته آقای هوانسیان، در کشور همسایه گوشت دوبرابر گرانتر است. احتمالاً قیمتهای عمده فروشی که از سوی سه دست اندر کار پیشنهاد خواهد شد، نیز جالب خواهد بود. البته بعید نیست که رؤسای شرکتها اصولاً گوشت تولید شده در شرکتهای خود را خواهند فروخت، اما مثلاً آلبرت اُهانجانیان یکی از مبتکرین پروژه صادرات گوشت، دام خود را ندارد، بلکه مالک شرکت تولید محصولات گوشتی قاپان است. قابل درک نیست که چرا نشریه ترکیه او را بعنوان «تولید کننده گوشت از ارمنستان» معرفی کرده است»... وزارت کشاورزی در مورد دست اندر کاران دیگر اطلاعات ندارد. لذا می توان تصور کرد که آنها به گوشت تولید کنندگان دیگر نیز امید می بدهند.

جالب است که هیچ کدام از سه دست اندر کار با وزارت کشاورزی مشورت نکرده است. تعجب آور است که این پیشنهاد، آن هم از طرف کشور بدون هماهنگی با نهاد مربوطه انجام شده است. البته هنوز هیچ کدام از دست اندر کاران فوق الذکر اقدامات واقعی را در راستای سازمانده صادرات انجام نداده است یعنی هیچ کس برای دریافت مجوز مربوطه مراجعه نکرده است. اما فکر می کنیم که بزودی این کار هم انجام خواهد شد چون طبق اطلاعات روزنامه، دولت ترکیه مالیات بر واردات دام را از 135 درصد تا 40 درصد کاهش داده است. در ضمن این درصد مالیات فقط تا پایان سال معتبر است. البته وزارت کشاورزی حق دخالت در تجارت خصوصی ندارد. اما صحبت در مورد ذخایر استراتژیک است. امیدواریم که گوشت از ارمنستان صادر نخواهد شد. در غیر این صورت خود ارمنستان کمبود گوشت خواهد داشت.

بقلم: آسیا زاتورووا

نووایه ورمیا 28/8/2010

منبع: سفارت ایران در ایروان